تعویض پذیری (Fungibility) چیست؟

یکی از ویژگی های یک کالا یا ماده، ویژگی تعویض پذیری است و در صورتی که یک کالایی ویژگی تعویض پذیری داشته باشد، می توان گفت که واحدهای آن کالای خاص، قابلیت تعویض دارند. برای مثال یک اسکناس دلار به عنوان یک کالای تعویض پذیر شناخته شده است، به طوری که تعداد زیادی اسکناس دلار در گردش وجود دارند که همه آنها دارای ارزش یکسان و مشابه می باشند. افراد می توانند هر اسکناس دلار را با سایر اسکناس ها تعویض کنند و همچنین می توانند می توان مقدار مشابهی کالا را با هر کدام از آنها خریداری کنند. در این مقاله قصد داریم در رابطه با تعویض پذیری و اهمیت آن در فضای ارز دیجیتال صحبت کنیم، پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

تعویض پذیری (Fungibility) چیست؟

تعویض پذیری عبارت است از توانایی یک دارایی یا کالا جهت تبادل با دیگر دارایی‌ها یا کالاهای مجزا از همان نوع که توانایی بسیار با ارزشی محسوب می شود. فرآیند تبادل و تجارت توسط دارایی‌های تعویض‌ پذیر ساده تر می شوند، زیرا تعویض‌ پذیری به ارزش برابر میان دارایی‌ها اشاره دارد. علاوه بر پول ها، دارایی ها و کالای دیگری نیز از جمله فلزات گران بها، سهام شرکت، اوراق قرضه، ارزهای دیجیتال و دیگر کالاها نیز تعویض پذیر می باشند.

البته صرفا به دلیل این که یک چیزی در میان افراد مطلوب است و وسیله ای برای مبادله کردن محسوب می شود، ضرورتا نمی تواند تعویض پذیر نیز باشد، برای مثال می توان به الماس اشاره کرد. از آن جایی که نمی توان الماس های هم اندازه را با هم مبادله کرد، بنابراین الماس ها تعویض پذیر نیستند؛ زیرا برخی عوامل از جمله برش و شفافیت می توانند باعث تغییر فردیت یک الماس شوند. از این رو می توان گفت الماس ها خیلی تعویض پذیر نمی باشند.

دلایل اهمیت تعویض پذیری برای پول و ارزهای دیجیتال

دلیل اهمیت تعویض پذیری برای پول و ارز دیجیتال این است که بدون این ویژگی یک ارز قابل اعتماد نمی باشد. یک واحد پول فیزیکی (پول کاغذی) و یا دیجیتال باید تعویض پذیر باشد تا بتواند اعتماد افراد را جلب کند و آنها تراکنش های روزانه ی خود را به وسیله آن انجام دهند. در صورتی که یک ارز تعویض پذیر نباشد، مشکلات بزرگی را به همراه خواهد داشت. برای مثال در صورتی که فقط تعدادی از اسکناس های ۲۰ دلاری دارای قابلیت تعویض پذیری باشند، در این حالت اگر برای خرید کالاهای موردنظر خود از این اسکناس های ۲۰ دلاری که قابلیت تعویض ندارد، استفاده کنند، یک کار غیر عقلانی محسوب خواهد شد. تعویض پذیری باعث می شود که یک ارز به صورت قابل اعتمادی مورد استفاده افراد قرار بگیرد. در این صورت، هر واحد از یک ارز ارزش یکسانی دارد و دیگر فرقی نمی کند که کدام واحد در حال خرج شدن است. برای هر وسیله مبادله ای که می خواهد برای تراکنش های روزانه در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار گیرد، تعویض پذیری یک ضرورت محسوب می شود.

نحوه اعمال تعویض پذیری (Fungibility) در مورد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال

برای بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر، تعویض پذیری بسیار مناسب می باشد، زیرا آنها نیز در نهایت یک ارز می باشند. بنابراین ارزهای دیجیتال برای داشتن عملکرد درست، نیازمند قابلیت تعویض پذیری هستند. بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر از جمله اتریوم و لایت کوین بدون تعویض پذیری، برای استفاده بیشتر در تراکنش های روزمره با چالش های شدیدی مواجه خواهند شد. از آن جایی که ارزهای دیجیتال با سختی های دیگری از جمله مقاومت سیاسی و مقیاس پذیری در مسیر پذیرفته شدن مواجه هستند، بنابراین اکثر حامیان ارز دیجیتال حاضر نیستند که فقدان تعویض پذیری را نیز شاهد باشند. ارزهای دیجیتال خوشبختانه بسیار تعویض پذیر می باشند. به طوری که در هر جای جهان یک بیت کوین، همان بیت کوین است. در واقع فقط ۲۱ میلیون واحد بیت کوین برای عموم وجود دارد که هر کدام از آن ها معادل دیگری می باشد.

تقسیم پذیری ارزهای دیجیتال

بیت کوین و برخی دیگر از ارز دیجیتال بسیار تقسیم پذیر می باشند. مقیاس پذیری به این معناست که افراد می توانند واحدهای کوچک تری از یک ارز دیجیتال را خرید و فروش کنند. به طور مثال افراد قادرند ۱۰ درصد از یک بیت کوین یا رمز ارز مقیاس پذیری دیگری را خرید و فروش نمایند. در واقع یکی از ویژگی های اساسی رمز ارزها، قابلیت تقسیم پذیری می باشد، زیرا قیمت گذاری همه کالاها و خدمات به گونه ای نیست که به طور مثال معادل تعداد صحیحی از بیت کوین ها باشند. اهمیت این قضیه با در نظر گرفتن افزایش قیمت بیت کوین، بسیار نمایان تر می شود. بنابراین بسیاری از هزینه های تراکنش های روزمره از جمله خوار و بار، بنزین، پوشاک و غیره از یک بیت کوین کمتر خواهند داشت.

نگاهی عمیق تر به تعویض پذیری (Fungibility)

به دلیل متفاوت بودن قیمت ها، درک عملکرد تعویض پذیری برای برخی از افراد کمی سخت است، حتی وقتی که یک ارز یا کالا دارای قابلیت تعویض پذیر باشد. برای مثال ممکن است برای کالایی که با ارز خاصی خریده می شود، نوسانات شدید قیمت موجود باشد، هر چند که آن ارز تعویض پذیر هم باشد. برای مثال کارگران در چین برای کاری ساعتی ممکن است ۱ تا ۲ دلار دریافت کنند، در حالی که این دریافتی در آمریکا برای همان کار ساعتی ۱۵ تا ۲۰ دلار می باشد که دلیل این امر تفاوت های قیمتی می باشد. این نوسان ها یک امر بسیار طبیعی در گوشه و کنار جهان است. اما در صورتی که قیمت ها دارای نوسان نیز باشند، به این معنی نیست که یک ارز تعویض پذیر نیست.

معمولا قیمت ارزها از جمله بیت کوین نیز با نوسانات شدیدی روبرو می شوند. گاهی اوقات قیمت بیت کوین در طول یک روز نوسانات ۳۰ تا ۴۰ درصدی را تجربه کرده است. همچنین بیت کوین می تواند به دلیل قوانین عرضه و تقاضا، در نواحی خاصی از جهان مانند زیمباوه به یک قیمت طلایی فروخته شود. بنابراین می توان گفت برای بیت کوین بسیار عادی است که در کشور زیمباوه با حق العمل ۱۰۰ درصدی فروخته شود. البته با وجود نوسانات قیمت ارز دیجیتال بیت کوین در جهان، یک بیت کوین هنوز هم یک بیت کوین است که دلیل آن تعویض پذیر بودن بیت کوین می باشد که این امر برای اکثریت سایر ارزهای دیجیتال نیز صدق می کند. در واقع می توان گفت بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال به دلیل دقت نرم افزار و محاسبات ریاضی، یکی از تعویض پذیرترین دارایی ها در جهان می باشند.