حباب بازار سکه و طلا چیست؟

یکی از دارایی هایی که از دیرباز بین تمام مردم ایران و جهان برای حفظ ارزش دارایی و فرار از تورم محبوب بوده است، طلا و سکه می باشد. سرمایه گذاری روی طلا با سرمایه های متوسط رو به بالا امکان پذیر می باشد و این بازار از نقدشوندگی نسبتا مناسبی برخوردار است. یکی از اصطلاحاتی که قبل از سرمایه گذاری روی طلا و یا به طور خاص، سکه، باید با آن آشنا باشید، حباب سکه می باشد که در این مقاله قصد داریم تا شما را با این مفهوم آشنا کنیم. قبل از هر چیز بهتر است تا اندکی با مفهوم حباب قیمتی آشنا شویم.

حباب قیمتی چیست؟

در این روزها اکثر مردم مفهوم حباب را می دانند و در مواقعی ممکن است آنرا حس نیز کرده باشند. به طور خلاصه به تفاوت ارزش ذاتی یک دارایی و ارزش بازاری آن حباب می گویند. حباب برای هر دارایی از جمله یک کالای خاص مانند سکه و طلا و یا سهام می تواند وجود داشته باشد. به عنوان مثال در مورد سهام، اگر کسی ارزش ذاتی یک سهم را برابر 1000 تومان محاسبه کند اما قیمتی که این سهم در بازار معامله می شود، برابر 1300 تومان باشد، از نظر این شخص، سهم به اندازه 300 تومان حباب قیمتی دارد. بنابراین شخص در این قیمت برای خرید آن سهم اقدام نمی کند.

حباب سکه و طلا

همانطور که گفته شد، حباب قیمتی می تواند برای هر دارایی وجود داشته باشد و سکه و طلا نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برای سکه و طلا نیز اندازه گیری حباب معیاری است که مشخص می کند سکه و طلا را در یک زمان خاص نسبت به معیاری از پیش تعریف شده گران می خرید یا خیر.

بنابراین طبق تعریف، برای اندازه گیری حباب سکه باید ابتدا ارزش ذاتی آنرا محاسبه کنیم.

محاسبه ارزش ذاتی سکه

فرمول قیمت سکه بر اساس وزن عبارت است از:

{قیمت اونس جهانی طلا*نرخ دلار*0.9*وزن سکه}/31.1 + حق ضرب

فرمول فوق، با استفاده از چند تبدیل واحد و البته با توجه به عیار سکه در برابر عیار طلای معامله شده در بازارهای جهانی به دست آمده است. همچنین حق ضرب نیز مقداری است که معمولا توسط بانک مرکزی تعیین می شود که باید در نظر گرفته شود. سکه های بانک مرکزی دارای عیار 900 و دارای وزن های 8.133 گرم (سکه بهار آزادی)، 4.066 گرم (نیم سکه) و 2.033 گرم (ربع سکه) می باشند.

طبق توضیحات فوق، با محاسبه ارزش سکه، می توان حباب سکه را با کم کردن ارزش آن از قیمتی که در بازار خرید و فروش می شود، به دست آورد.

حباب مثبت و منفی

هنگامی که قیمت یک دارایی در بازار بیشتر از ارزش واقعی آن است، در واقع دارای حباب مثبت است و برعکس، هنگامی که قیمت بازاری آن از ارزش ذاتیش کمتر باشد، دارای حباب منفی است.

اما دلیل به وجود آمدن حباب های مثبت و منفی چیست؟ به طور کلی در پاسخ به این سوال باید گفت که عوامل روانی و افزایش و کاهش بیش از حد نقدینگی در جامعه، باعث ایجاد حباب می شود.

عوامل موثر بر ایجاد حباب مثبت

• افزایش نقدینگی در بازار که منجر به افزایش تقاضا و قیمت می شود.
• کمبود کالای مورد نظر

عوامل موثر بر ایجاد حباب منفی

• تمایل سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در بازارهای دیگر و کم شدن نقدینگی در بازار مورد نظر
• تولید و عرضه زیاد کالا

علاوه بر عوامل فوق، در مورد حباب سکه باید گفت که بعضی از سکه ها مانند ربع سکه به دلیل ارزانتر بودن، احتمالا از تقاضای بیشتری برخوردار هستند که باعث می شود حباب قیمتی در این سکه نسبت به نیم سکه و تمام سکه بیشتر باشد. همچنین طرح جدید موجود در سکه های امامی در مقایسه با سکه های طرح قدیم، می تواند از عوامل شکلگیری حباب قیمتی در آن شود.

اما آیا وجود حباب منفی سیگنال خرید سکه و حباب مثبت سیگنال فروش آن است؟

این سوال، سوال بسیاری از کسانی است که علاقمند به سرمایه گذاری و خرید سکه هستند. برخلاف انتظار بعضی از مردم، پاسخ این سوال "خیر" است. نکته ای که هنگام خرید و فروش سکه و طلا مد نظر سرمایه گذاران حرفه ای قرار می گیرد، انتظارات آنها از قیمت های آینده ی سکه و طلا می باشد. 

به عنوان مثال فرض کنید با قیمت های کنونی دلار در کشور و نرخ جهانی طلا به این نتیجه می رسید که حباب سکه در سکه تمام بهار برابر مثبت 500 هزار تومان است. اما آیا این موضوع نشان دهنده سیگنال فروش سکه برای دارندگان آن می باشد؟ سرمایه گذاران حرفه ای طلا به قیمت حباب سکه توجه نمی کنند بلکه نگاه آنها به قیمت آینده ی دلار و نرخ جهانی طلا می باشد. اگر این سرمایه گذاران قیمت جهانی طلا و نرخ دلار/ریال را رو به بالا ببینند، در حباب قیمتی مثبت نیز اقدام به خرید می کنند. همین مثال را می توانید به صورت برعکس نیز بیان کنید. یعنی به طور خلاصه، معیارهای اصلی که مورد توجه سرمایه گذاران طلا قرار می گیرد، قیمت جهانی آن و نرخ دلار در کشور می باشد.

در واقع اگر به عنوان یک سرمایه گذار طلا قیمت های جهانی و دلار را صعودی می بینید و حباب سکه نیز مقداری منفی دارد، این حباب منفی می تواند به عنوان یک نکته مثبت اضافی در نظر گرفته شود. همچنین برای مشاهده مقدار این حباب نیز می توانید از سایت ها و منابع موجود در اینترنت استفاده کنید.

جمع بندی

در این مقاله به صورت اجمالی با مفهوم حباب قیمتی در کالاها و به طور خاص حباب سکه و طلا آشنا شدیم. حباب سکه در کشور ما در نتیجه ی انحراف قیمت سکه از قیمت جهانی انس طلا و نرخ دلار ایجاد می شود. این امر به دلایل مختلفی می تواند باشد که به آنها اشاره کردیم. همچنین بیان کردیم که وجود حباب مثبت یا منفی در سکه سیگنال خرید و فروش نیست چرا که نکته با اهمیت در خرید و فروش طلا، چشم انداز میان مدت و بلند مدت قیمت طلا در بازارهای جهانی و نرخ دلار در کشور می باشد.