بستن نماد چیست؟ و معرفی انواع آن

بسته شدن نمادها به مدت طولانی، یکی از ریسک های نقد شوندگی سهام می باشد. بستن نمادها در بورس به دلایل مختلفی صورت می گیرد که در این مقاله به آنها می پردازیم. در ابتدا بهتر است به وضعیت نمادها در بورس اشاره ای داشته باشیم. در حالت کلی، امکان دارد وضعیت نماد یک سهم در بورس پنج حالت مختلف داشته باشد که در صفحه ی آن نماد در سایت بورس، مشخص می شود:

مجاز

در این حالت نماد در حالت عادی و بدون مشکل معامله می شود.

مجاز-محفوظ 

در این حالت نماد پس از مدتی متوقف بودن در حال بازگشایی می‌باشد، در این حالت امکان سفارش‌گذاری خرید یا فروش وجود دارد اما معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. به این صورت که با ثبت سفارش، صف خرید یا فروش ایجاد می‌شود و بلافاصله بعد از بازگشایی نماد قابل معامله است.

مجاز-متوقف

در این حالت امکان معامله وجود دارد اما سفارش گیری آن موقتا متوقف شده است.

ممنوع

این حالت وقتی پیش می‌آید که سهم قابل معامله نیست اما نماد بورسی مشمول این وضعیت، طی همان روز بازگشایی خواهد شد.

ممنوع-متوقف

در این وضعیت، سهم امکان معامله ندارد و نماد در همان روز بازگشایی نمی‌شود.

وضعیت های مختلف هر نماد در بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار و در تابلوی سهم، هر نماد حتما یکی از این پنج وضعیت را دارد. نماد هر شرکت بنا به دلایل مختلفی ممکن است تا برای مدتی که از پیش توسط سازمان بورس اوراق بهادار تعیین شده است، بسته شود. موارد زیر، می‌توانند برخی از دلایل بسته شدن سهم باشند:

• بستن نماد برای برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه 

شرکت های بورسی حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالی موظفند تا برای تصویب صورت های مالی و تعیین سود نقدی، مجمع عادی سالیانه تشکیل دهند. بسیاری از شرکت ها در این مجمع مقداری سود نقدی بین سهامداران تقسیم می کنند. اطلاعیه ی مجمع معمولا دو هفته قبل در کدال درج می شود و نماد یک تا دو روز کاری قبل از برگزاری مجمع و با انتشار دستور جلسه مجمع در سایت کدال بسته می‌شود. بنابراین اگر قصد شرکت در مجمع را ندارید، باید سهام خود را قبل از متوقف شدن بفروشید. در صورتی که فرآیندهای لازم اداری تمام شوند، حداکثر تا دو روز پس از افشای اطلاعات مجمع در کدال، بازگشایی انجام خواهد شد. باز شدن سهم به شکل حراج ناپیوسته و بدون محدودیت نوسان اجرا می‌شود.

• بستن نماد برای برگزاری مجمع عمومی فوق العاده 

برگزاری مجمع عمومی فوق العاده به دلایل مختلفی مانند افزایش سرمایه می تواند باشد. در این حالت نماد معمولا یک روز قبل از برگزاری مجمع بسته می شود. سهم بعد از افشای اطلاعات مجمع در کدال، در صورتیکه مجمع به افزایش سرمایه منجر نشود، حداکثر دو روز بعد بازگشایی می شود. اگر مجمع به افزایش سرمایه منجر شود، نماد سهم در زمان بازگشایی بدون محدودیت نوسان بازگشایی خواهد شد اما در بعضی موارد و به دلایل مختلف بازگشایی سهم به صورت حراج ناپیوسته و با محدودیت دامنه نوسان بر اساس نظر و تایید ناظر بازار انجام می شود.

• بستن نماد در حالت نوسان قیمت پایانی بیش از 20 درصد 

اگر طی پنج روز کاری متوالی، قیمت پایانی سهم بیشتر از 20 درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، نماد به مدت 60 دقیقه بسته می‌شود و سپس دوباره در وضعیت سفارش‌گیری قرار می‌گیرد و معاملات از سر گرفته می‌شود.

• بستن نماد در حالت نوسان قیمت پایانی بیش از 50 درصد 

اگر طی 15 روز کاری متوالی، قیمت پایانی سهم بیش از 50 درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، معاملات به جهت برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی از طرف شرکت و از طریق سایت کدال بسته می‌شود. درصورت اطلاع‌رسانی شفاف، نماد حداکثر طی دو روز کاری آینده با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. همچنین اگر سهمی به این علت بسته شود، اوراق بهادار مرتبط با آن نیز مانند حق تقدم و اوراق مشتقه نیز متوقف می شود. 

• بستن نماد در حالت افشای اطلاعات با اهمیت 

اگر شرکتی اطلاعات مهمی را در رابطه با فعالیت هایش افشا یا پخش کند، نماد شرکت به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت بسته می‌شود. این اطلاعات طبق دستورالعمل سازمان بورس اوراق بهادار به دو گروه (الف و ب) طبقه بندی می‌شود. درصورتی که افشای اطلاعات با اهمیت از گروه الف باشد، بازگشایی نماد در روز کاری بعد و با کشف قیمت از طریق حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود. برای افشای اطلاعات با اهمیت از گروه ب، نماد سهم در همان روز و حداکثر روز کاری بعد با محدودیت دامنه نوسان، کشف قیمت می‌شود.

اطلاعات با اهمیت گروه الف شامل موارد زیر می شود:

• تعلیق یا توقف برخی از فعالیت های شرکت
• تحصیل یا واگذاری سهام
• نتایج برگزاری مناقصه
• اعلام ورشکستگی
• شروع مجدد فعالیت متوقف شده
• بهره برداری از طرح های جدید
• تغییر در سهامدارن عمده
• تعدیلات سنواتی

اطلاعات با اهمیت گروه ب نیز شامل این موارد می باشد:

• برگزاری مناقصه
• تغییر حسابرس
• شرکت در مناقصه
• تغییرات در ترکیب تولید یا فروش محصول
• تصمیم هیئت مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه
• وضعیت مشتریان یا عرضه کنندگان عمده شرکت

بازگشایی نماد از طریق حراج ناپیوسته و با اعمال یک مرحله پیش گشایش 30 دقیقه ای شروع شده و اجرای حراج ناپیوسته پایان می یابد. سپس معاملات از طریق حراج پیوسته در زمان باقی مانده از بازار و در دامنه مجاز قیمت انجام می شود. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمتی است که در دوره ی حراج ناپیوسته اصطلاحا کشف می شود.

نحوه اطلاع رسانی توقف نماد ها

شما می توانید به روش های مختلفی از زمان و علت توقف نماد سهام خود، مطلع شوید. سایت های مرجع tsetmc و کدال، اصی ترین منابع هستند. اما در پلتفرم معاملاتی بسیاری از کارگزاری ها نیز در بخش پیام ها، این اطلاعیه ها ظاهر می شوند. متن این اطلاعیه ها به عنوان نمونه به صورت کلی زیر است:

"به اطلاع میرساند نماد معاملاتی شرکت نیروکلر (شکلر) با توجه به افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف، متوقف گردید. نماد مذکور روز معاملاتی بعد بصورت حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت بازگشایی خواهد شد. مدیریت عملیات بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران"

جمع بندی

بستن نمادها در بورس به دلایل مختلفی صورت می گیرد و اینکه به طور حدودی مدت زمان بسته شدن آنها چه مدت است، بستگی به علت بسته شدن آن نماد دارد. این زمان می تواند از یک ساعت تا حتی چند ماه (در مواردی که شرکت افزایش سرمایه سنگین می دهد) متفاوت باشد و برخی سهامداران ممکن است بنا به دلایل مختلف مانند خواب سرمایه یا موارد دیگر، قبل از بسته شدن نماد، آن سهم را بفروشند.