ذخیره سازی غیرمتمرکز (Decentralized Storage) چیست؟

برای تعریف ذخیره سازی غیرمتمرکز، به سادگی از آن به عنوان روشی جدید برای ذخیره و نگهداری اطلاعات نام می برند. در واقع ذخیره سازی غیرمتمرکز روشی برای ذخیره سازی اطلاعات و داده هاست که کاملاً مستقل عمل می کند. پس وظیفه مدیریت آن بر عهده هیچ شرکت، موسسه و سرور مرکزی نیست. تمامی برنامه های غیرمتمرکز راه اندازی شده در زمینه دیفای با احترام به این استقلال کاربران عمل می کنند. ترکیب فناوری بلاک چین و سیستم decentralized storage در دنیای امروز می تواند تغییرات قابل توجهی را ایجاد کند. در ادامه این مقاله به بررسی و توضیح بیشتر مفهوم decentralized storage می پردازیم.

ذخیره سازی غیرمتمرکز چیست؟

در یک تعریف تخصصی تر از این مفهوم، می توان گفت که سیستم های ذخیره سازی غیرمتمرکز فایل های داده را در گره های متصل به یکدیگر در مکان های مختلف مجموعه ذخیره می کنند. این اتصال از طریق یک شبکه همتا به همتا (P2P) انجام می شود.

 در حال حاضر، بیشتر داده های شخصی که هویت دیجیتالی ما را تشکیل می دهند در سیستم های متمرکز و به صورت متمرکز ذخیره می شوند. این مشکل در بسیاری از موارد باعث خرابی و صدمات جدی شده است. همچنین کاربران با این روش به اطلاعات خود دسترسی کامل ندارند. در این راستا، خطرات از دست دادن اطلاعات، حملات سایبری و نقض حریم خصوصی آنها افزایش خواهد یافت. با ظهور فناوری وب 3، راه های ارتباط آنلاین و ذخیره سازی داده ها تغییر کرده است و فناوری بلاک چین نقش بسیار تاثیرگذاری در ایجاد این تغییر داشته است.

در برنامه های مبتنی بر بلاک چین، کاربران می توانند برنامه را به طور مستقل بدون اتکا به شخص ثالث اجرا کنند. همچنین با استفاده از یک سیستم غیرمتمرکز، این استقلال افزایش یافته و کاربران قادر خواهند بود اطلاعات و تجربیات خود را به صورت آنلاین مدیریت کنند. در واقع در چنین برنامه هایی مبتنی بر ذخیره سازی غیرمتمرکز، کاربران به داده های خود به صورت توزیع شده دسترسی خواهند داشت.

تأثیر روش ذخیره سازی غیرمتمرکز در حوزه ذخیره سازی اطلاعات

اینترنت ما امروز به شدت شکننده است. محتوای وب این فضا توسط آدرس های URL در اختیار کاربران قرار می گیرد. هر کدام از این آدرس ها نیز به سرور خاصی تعلق دارند. بنابراین اگر به هر دلیلی این سرورها دچار اختلال شوند، امکان دسترسی به تمامی محتوای ذخیره شده در آنجا نیز از بین خواهد رفت. این شکنندگی در بسیاری از موارد به یکی از راه حل های دولت های مختلف در برابر سانسور و فیلترینگ تبدیل شده است.

برای آشنایی با روش معاملاتی دکس تریدینگ کافیست بر روی لینک کلیک کنید. 

در مواجهه با این چالش، برنامه هایی وجود دارند که با یک سیستم decentralized storage کار می کنند. در چنین برنامه هایی، قطع شدن اپراتور مانعی برای دسترسی کاربر به محتوا نخواهد بود. به عنوان مثال، برنامه‌هایی مانند تبادل غیرمتمرکز با توزیع مسئولیت‌ها در گره‌های شبکه با سانسور محتوا مبارزه می‌کنند و همچنین در برابر قطع‌ها و اختلالات مقاوم خواهند بود.

عنصر مهم دیگری که ذخیره سازی غیرمتمرکز بر آن تأثیر زیادی دارد بهره وری و کاهش واسطه ها برای انتقال داده بین دو کاربر است. در حال حاضر مراکز داده بسیاری در سرتاسر جهان وجود دارد که مقادیر زیادی از داده های مختلف را ذخیره می کنند. به عنوان مثال، اگر دو کاربر مستقر در دو منطقه مختلف جهان پیامی را برای یکدیگر ارسال کنند، این پیام ابتدا به مرکز داده می رسد. یا اگر 10 کاربر همزمان در حال تماشای یک ویدیوی اشتراک گذاری شده در تلفن همراه خود باشند، هر یک از آنها درخواست قطع اتصال را به مرکز داده ارسال می کنند و بر این اساس دانلود 10 نسخه از این ویدیو به طور همزمان آغاز می شود. اگر حالت بهینه این است که فقط یک نسخه از این ویدیو را دانلود کنید.

در سیستم ذخیره سازی غیرمتمرکز، گره ها از طریق کمترین واسطه ممکن با یکدیگر ارتباط خواهند داشت. بنابراین نیازی به ارسال چند پرس و جو به مرکز داده نیست. در چنین شرایطی هزینه های ذخیره سازی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. علاوه بر این، اشتراک‌گذاری فایل‌های همتا به همتا از طریق شبکه‌های محلی باعث صرفه‌جویی در پهنای باند می‌شود.

برای آشنایی با دنیای رمزارزها، آموزش ارز دیجیتال را از وب سایت مطالعه کنید. 

مزایای ذخیره سازی غیرمتمرکز

استفاده از روش ذخیره سازی غیرمتمرکز، باگ ها و مشکلاتی را که سرورهای متمرکز با آن مواجه هستند، از بین می برد. با مقایسه برنامه های مختلف با استفاده از هر دو روش، برخی از مزایای decentralized storage را کشف خواهیم کرد که در مورد آنها با جزئیات بیشتر صحبت خواهیم کرد.

امنیت بالا و افزایش حریم خصوصی کاربر

در شبکه های متمرکز، تمام داده ها در یک مکان نگهداری می شوند. این باعث می شود شبکه در برابر حملات سایبری آسیب پذیرتر شود اما شبکه های غیرمتمرکز با توزیع داده ها در چندین گره در سطح شبکه از این مشکل جلوگیری می کنند. این کار نفوذ هکرها به داده های ذخیره شده و استخراج اطلاعات از آنها را دشوارتر می کند. همچنین کاربران شبکه های غیرمتمرکز برای استفاده از این شبکه نیازی به ارسال اطلاعات شخصی خود ندارند.

سرعت دانلود بالا

توزیع داده ها در گره های مختلف شبکه نیز سرعت دانلود را افزایش می دهد. از آنجایی که گره های ذخیره سازی داده در سطح جهانی و در برنامه های غیرمتمرکز با استفاده از فناوری بلاک چین توزیع می شوند، استفاده از پهنای باند به طور بالقوه کاهش می یابد.

بدون نقطه شکست

در شبکه های متمرکز، سرور اصلی مسئولیت تمامی داده های شبکه را بر عهده دارد. این امر دسترسی و مدیریت شبکه را آسان تر می کند اما این باعث افزایش خطر خطا در انتقال داده ها می شود. اگر تحمل خطا در گره های ذخیره سازی سیستم ذخیره سازی غیرمتمرکز بیشتر باشد.

هزینه پایین 

زمانی که گره های ذخیره سازی وظیفه ذخیره سازی اطلاعات را بر عهده دارند، فضای ذخیره سازی بیشتری در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت. به همین دلیل هزینه استفاده از آن به همان میزان کاهش می یابد.

حفظ یکپارچگی داده ها

یکی دیگر از مشکلات شبکه های متمرکز، یکپارچگی داده ها است. یکپارچگی داده به توانایی آن در حفظ کیفیت یکسان در طول عمر خود اشاره دارد. اگر سرور اصلی آسیب ببیند یا جابجا شود، این ممکن است به خطر بیفتد زیرا در هر زمان احتمال دور از دسترس بودن اطلاعات وجود دارد. در سیستم ذخیره سازی غیرمتمرکز، داده ها این فرصت را دارند که برای مدت طولانی در دسترس باشند و از طریق هش دست نخورده باقی بمانند.

معایب ذخیره سازی غیرمتمرکز

هر سیستمی با تمام مزایا و ویژگی های مثبتش در برخی موارد ممکن است دچار اختلال شود. decentralized storage نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این زمینه شبکه های غیرمتمرکز دارای معایبی نیز هستند. برای مثال، دسترسی به داده‌هایی که در آنها وجود دارد ممکن است کمی کندتر از یک نمونه متمرکز باشد. از آنجایی که سیستم های غیرمتمرکز برای بازیابی و ذخیره داده ها به تعدادی گره در سطح جهانی متکی هستند، این امر دسترسی را کند می کند.

سیستم های ذخیره سازی غیرمتمرکز نیز از نظر مالکیت داده ایمن تر هستند اما آنها از سایر خطرات امنیتی مصون نیستند. وجود گره های مخرب می تواند امنیت داده ها را به خطر بیندازد. علاوه بر این، استقلال کامل کاربران در ذخیره سازی اطلاعات، مسئولیت کامل نگهداری داده ها را بر عهده آنها می گذارد. در این صورت وجود ریسک های مرتبط با رمزگذاری و مدیریت کلید خصوصی کاربران را تهدید می کند. 

معرفی پروژه های فعال در ذخیره سازی غیرمتمرکز

سیستم decentralized storage اخیراً در بین توسعه دهندگان و کاربران محبوبیت پیدا کرده است. در این مدت کوتاه، پروژه های مختلفی بر اساس این سامانه راه اندازی شده است که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

فایل کوین

FileCoin یک شبکه با یک سیستم ذخیره سازی غیرمتمرکز و منبع باز است. این شبکه بر روی سیستم فایل internode یا IPFS اجرا شده است. پروتکل IPFS یک فناوری جدید برای وب غیرمتمرکز است که هدف آن رقابت با پروتکل HTTP است. پروژه FileCoin فعالیت خود را در اکتبر 2020 شروع کرد. کاربران این مجموعه می توانند فضای ذخیره سازی اضافی خود را به خود اجاره دهند و در ازای آن توکن های FileCoin (FIL) دریافت کنند.

سیاکوین

توسعه و راه اندازی پروژه سیاکوین از سال 2013 آغاز شد و در نهایت در سال 2015 به نتیجه رسید، این پروژه با هدف استفاده از فضای ذخیره سازی هارد دیسک فعالیت خود را آغاز کرد. پلتفرم Siacoin بر اساس الگوریتم اثبات کار (PoW)، کار می کند. کاربران برای استفاده از decentralized storage این مجموعه باید هزینه پرداخت کنند.