دامپینگ (Dumping) و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی

دامپینگ (Dumping) اصطلاحی است که در زمینه تجارت بین المللی استفاده می شود. این اصطلاح زمانی به کار برده می شود که کشور یا شرکتی، محصولی را با قیمتی پایین تر از قیمت بازار داخلی کشور وارد کننده به آن کشور صادر می کند. از آنجایی که Dumping معمولاً شامل حجم قابل توجهی از صادرات یک محصول می شود، اغلب قابلیت مالی تولید کننده محصول در کشور وارد کننده را به خطر می اندازد. این مطلب با موضوع دامپینگ و تاثیر آن بر اقتصاد جهان است.

درک مفهوم دامپینگ

دامپینگ از کلمه «Dump» به معنای «ارزان‌ فروختن یک محصول» آمده است، به بیان ساده یعنی محصولی خارجی با قیمتی بسیار کمتر از محصول داخلی به فروش برسد و این باعث شود مردم تحت تاثیر قیمت پایین تر کالای وارداتی، از خرید کالای داخلی اجتناب کنند. نمونه بارز Dumping، کشور چین است که در سراسر دنیا کالاهایی را با قیمت پایین تر از کشور وارد کننده با کیفیت پایین تر ارائه می دهد و توانسته بازار بسیاری از کشورها را قبضه کند.

Dumping به عنوان نوعی تبعیض قیمتی در نظر گرفته می شود و زمانی اتفاق می ‌افتد که یک تولیدکننده (مثلا تولیدکننده ای در کشور چین) قیمت کالایی را که وارد بازار خارجی می ‌شود تا سطحی پایین بیاورد که کمتر از قیمتی باشد که مشتریان داخلی در کشور مبدأ (ایران) پرداخت می‌ کنند. این عمل با هدف کسب مزیت رقابتی در بازار واردات و به صورت عمدی به کار گرفته می شود.

بنابراین Dumping به شرکت های خارجی اطلاق می شود که محصولات خود را زیر ارزش بازار قیمت گذاری می کنند تا رقابت داخلی را از بین ببرند. در مقابل Dumping، خدمات ضد دامپینگ قرار می گیرد که یک تعرفه حمایتی است که دولت بر وارداتی که گمان می رود به میزان قابل توجهی کمتر از قیمت گذاری شده است، وضع می کند.

نگرش بین المللی در مورد دامپینگ

در حالی که این سازمان تجارت جهانی (WTO) است که در مورد اینکه آیا دامپینگ یک رویه رقابتی ناعادلانه است قضاوت می کند اما اکثر کشورها طرفدار دامپینگ نیستند. Dumping طبق قوانین سازمان تجارت جهانی قانونی است، مگر اینکه کشور خارجی (واردکننده) بتواند به طور قابل اتکا، اثرات منفی شرکت صادرکننده را برای تولیدکنندگان داخلی خود نشان دهد. اکثر کشورها برای مقابله با دامپینگ و محافظت از صنایع داخلی خود در برابر قیمت گذاری غارتگرانه، از تعرفه ها و سهمیه ها استفاده می کنند. Dumping همچنین زمانی که باعث "تأخیر از نظر تامین متریال و ماده" در استقرار یک صنعت در بازار داخلی شود، ممنوع است.

اکثر موافقت نامه های تجاری شامل محدودیت در Dumping تجاری است. اثبات نقض چنین قراردادهایی ممکن است دشوار باشد ولی اجرای کامل آن می تواند مقرون به صرفه باشد. اگر دو کشور توافقنامه تجاری نداشته باشند، منع خاصی برای دامپینگ تجاری بین آنها وجود ندارد.

مثالی از دنیای واقعی در مورد Dumping

در ژانویه 2017، انجمن تجارت بین‌ المللی (ITA) تصمیم گرفت که براساس تحقیقات وزارت بازرگانی و کمیسیون تجارت بین ‌الملل نشان دهد، عوارض ضد دامپینگ وضع شده بر محصولات پارچه سیلیسی از چین به قوت خود باقی خواهد ماند. محصولات سیلیکا از چین با قیمت کمتر از ارزش منصفانه در ایالات متحده به فروش می رسید. حکم ITA بر این واقعیت استوار بود که در صورت حذف تعرفه، احتمال تکرار Dumping وجود دارد.

مزایا و معایب Dumping

مزیت اصلی دامپینگ، توانایی نفوذ در بازار با قیمت محصولات است که اغلب ناعادلانه در نظر گرفته می شود. کشور صادر کننده ممکن است به تولیدکننده یارانه ای ارائه دهد تا خسارات وارده را در زمانی که محصولات کمتر از قیمت تمام شده فروخته می شود، جبران کند. یکی از بزرگترین معایب Dumping تجاری این است که یارانه ها در طول زمان بسیار پرهزینه می شوند و نمی توانند پایدار باشند. علاوه بر این، شرکای تجاری که مایلند این شکل از فعالیت بازار را محدود کنند، ممکن است محدودیت‌ هایی را برای کالا افزایش دهند، که می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های صادراتی به کشور آسیب‌دیده یا محدودیت در مقدار واردات یک کشور شود.

همانطور که گفته شد Dumping عبارت است از صادرات محصولات با ارزش کمتر از «ارزش عادی» (که اغلب به عنوان قیمتی که آن محصولات در بازار داخلی به فروش می رسد تعریف می شود). موافقتنامه عمومی تعرفه ‌ها و تجارت (GATT) از زمان آغاز به کار، به امضا کنندگان اجازه داده است تا زمانی که دامپینگ باعث ایجاد صدمات مادی به یک صنعت در قلمرو یکی از اعضای گات می‌ شود، وظایف و قوانینی را برای جبران آن اعمال کنند. ایالات متحده اولین قوانین ضد Dumping خود را در سال 1921 تصویب کرد.

تاثیر دامپینگ بر اقتصاد جهانی

ممکن است متوجه نباشید اما Dumping اقتصادی در اطراف شما در حال وقوع است. فولادی که برای ساختن ساختمان‌ها استفاده می‌شود، پنل‌های خورشیدی روی خانه‌ها، میوه‌ها، محصولات کشاورزی که از فروشگاه می‌خرید و ... همه اینها اقلام رایجی هستند که اکثرا ممکن است از اجناس خارجی با قیمت پایین تر باشند. دامپینگ زمانی است که یک کشور محصولات خود را در یک کشور خارجی به قیمت کمتر در یکی از موارد زیر صادر کرده یا بفروشد:

قیمت در داخل کشور

هزینه ساخت محصول

به عنوان مثال، اگر یک تولید کننده تلویزیون در ایالات متحده تلویزیون های داخلی را به قیمت 500 دلار بفروشد اما فقط 300 دلار قیمت داشته باشد و سپس آنها را در فرانسه به قیمت 250 دلار بفروشد، می تواند به طور بالقوه به عنوان Dumping طبقه بندی شود. سازنده آمریکایی نه تنها تلویزیون ها را زیر قیمتی که در ایالات متحده ارائه می دهد می فروشد بلکه آنها را با ضرر می فروشد! این می تواند به سازندگان تلویزیون فرانسوی که به سادگی نمی توانند رقابت کنند، آسیب برساند.

براساس توافقنامه سازمان تجارت جهانی، Dumping با دید مطلوبی مورد توجه قرار نمی ‌گیرد، اگرچه در صورتی که موجب صدمات مادی به یک صنعت داخلی در کشور وارد کننده نشود، ممنوع نیست. برخی کشورها تا آنجا پیش می روند که دامپینگ محصولات مختلف را غیرقانونی می دانند زیرا دولت در این کشورها در تلاش است از صنایع یا شرکت هایی که حیاتی هستند یا ممکن است به صورت بالقوه بخاطر دامپینگ شکست بخورند، محافظت کند.

اثرات مثبت Dumping

بیایید اثرات Dumping، چه مثبت و چه منفی را بررسی کنیم. اثرات مثبت عبارتند از:

مصرف کنندگان محصولی که در کشور واردکننده دامپینگ می شود از قیمت پایین تر بهره مند می شوند. این باعث صرفه جویی در هزینه آنها می شود.

Dumping می ‌تواند صنایع یا شرکت‌ های موجود در بازارهای خارجی (بازارهای وارداتی) را مجبور به رقابت و نوآوری بیشتری کند. اگر آنها بر این باورند که دامپینگ ممکن است برای درازمدت ادامه یابد، چاره‌ ای جز جستجوی راه‌ هایی برای کاهش هزینه‌ ها یا بهبود کیفیت برای متمایز کردن محصول خود نخواهند داشت. در هر صورت، این به نفع مصرف کننده است.

Dumping به کشورها و شرکت‌ های صادرکننده اجازه می ‌دهد تا انباشته‌ ای از موجودی و محصول را بفروشند که در غیر این صورت ممکن است به هدر برود. این کار می ‌تواند منجر به درآمد بهتر و همچنین منجر به مشاغل بیشتر یا دستمزد بیشتر برای کارمندان و در نهایت استاندارد زندگی بهتر برای بسیاری در کشور صادرکننده شود. به عنوان مثال، اگر یک سازنده تلفن همراه 500,000 تلفن اضافی در انبار داشته باشد که نمی تواند در ایالات متحده بفروشد، بهتر است حداقل برخی از آنها را ارزان تر در کشورهای دیگری که ممکن است به آنها نیاز داشته باشند بفروشد. نگه داشتن آنها می تواند منجر به منسوخ شدن فناوری آن و تلفن های بی ارزش شود. هر پولی که از کشورهای خارجی دریافت شود بهتر از این است که هیچ پولی نباشد.

اثرات منفی Dumping

حال بیایید توجه خود را به اثرات منفی دامپینگ بر اقتصاد معطوف کنیم.

Dumping می‌ تواند تولیدکنندگان را در کشور خارجی (واردکننده) از دور تجارت خارج کند که این موضوع می ‌تواند منجر به از دست دادن شغل و افزایش بیکاری شود. به عنوان مثال، اگر ایالات متحده مقدار زیادی ذرت، سیب زمینی و لوبیا داشته باشد و آنها را به مکزیک وارد کند، ممکن است باعث شود بسیاری از کشاورزان کوچک و محلی مکزیکی از کار بیفتند.

به عنوان نتیجه گیری باید گفت از آنجایی که Dumping می تواند به دلایل غیرمرتبط با رقابت عادی بازار، منجر به فرسایش یا نابودی صنایع ملی شود، صرفا اجازه دادن به دامپینگ بدون هیچ گونه مقرراتی می تواند اجماع سیاسی را که از سیستم تجاری چندجانبه پشتیبانی می کند، به خطر بیندازد. اصطکاک ناشی از دامپینگ می تواند به ویژه زمانی حاد شود که Dumping به صنایعی که برای رفاه اقتصادی ملی و امنیت ملی حیاتی تلقی می شوند صدمه بزند یا آن ها را از بین ببرد، پدیده ای که در این قرن در چندین نقطه قابل مشاهده بوده است.