شاخص گردش پول چیست؟

در دنیای بلاک چین، اندیکاتورهای مختلفی برای برای بررسی بازار وجود دارند که به معامله‌گر برای شناسایی شرایط و تصمیم‌گیری کمک می‌کنند. یکی از این اندیکاتورهای محبوب، شاخص گردش پول یا Money Flow Index (MFI) نام دارد. این شاخص، برای اندازه‌گیری مومنتوم یا شتاب در قیمت کاربرد دارد و شرایط اشباع خرید و اشباع فروش را مورد بررسی قرار می‌دهد. MFI دو عامل قیمت و حجم معاملات را برای ارزیابی فشار خرید و فروش در یک بازار معین، بررسی می‌کند. این شاخص برای بررسی و شناخت احساسات بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به طور کلی، برای آنکه تریدر بتواند یک معامله‌ی موفق در بلاک چین و بازار ارز دیجیتال داشته باشد، باید شرایط مختلفی را بررسی کند. شاخص گردش پول به این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته باید توجه داشته باشیم که مفهوم آن به تنهایی برای انجام یک معامله‌ی ارزی کافی نیست. در واقع، MFI به عنوان یک ابزار تحلیلی مبتنی بر حجم، شاخص خیلی دقیقی نیست. این اندیکاتور، یک شاخص پیشرو به حساب می‌آید و در انجام معاملات، توصیه می‌شود.

شاخص گردش پول چگونه کار می‌کند؟

حالا که با مفهوم شاخص گردش پول آشنا شدیم، خوب است بدانیم این اندیکاتور در سطوح فروش بیش از حد معمولا زیر ۲۰ و سطوح خرید بیش از حد معمولا بالای ۸۰ رخ می‌دهد. این سطوح ممکن است بسته به شرایط بازار تغییر کند. خطوط تراز باید در بلندترین قله‌ ها و پایین‌ترین فرورفتگی‌ ها قطع شوند.

سطح فروش بیش از حد و خرید بیش از حد به طور کلی دلیل کافی برای خرید یا فروش نیست و معامله‌ گران باید تجزیه و تحلیل فنی یا تحقیقات بیشتری را برای تایید نقطه عطف امنیت در نظر بگیرند. به خاطر داشته باشید در طول روندهای قوی، MFI ممکن است برای دوره‌های طولانی بیش از حد خرید یا بیش از حد فروش باقی بماند. اگر قیمت پایه، بالا یا پایین شود و توسط MFI به تأیید نرسد، این واگرایی می‌تواند نشانه برگشت قیمت باشد.

یکی از راه‌های اصلی برای استفاده از شاخص جریان پول، زمانی است که واگرایی وجود دارد. واگرایی وقتی اتفاق می‌افتد که نوسان‌ ساز در جهت مخالف قیمت حرکت کند. این یک سیگنال از یک معکوس بالقوه در روند قیمت غالب به حساب می‌آید. به عنوان مثال، یک شاخص جریان پول بسیار بالا که شروع به سقوط به زیر ۸۰ می‌کند، در حالی که اوراق بهادار زیربنایی همچنان به صعود خود ادامه می‌دهد، سیگنال برگشت قیمت به سمت نزول است.

برعکس، یک برآورد بسیار پایین MFI که به بالای ۲۰ صعود می‌کند، در حالی که اوراق بهادار زیربنایی به فروش خود ادامه می‌دهد، سیگنال معکوس قیمت به سمت صعود است. معامله‌گران همچنین با استفاده از امواج متعدد در قیمت و MFI، به دنبال واگرایی‌های بزرگتر هستند. به عنوان مثال، یک سهم در ۱۰ دلار به اوج می‌رسد، به ۸ دلار باز می‌گردد و سپس تا ۱۲ دلار افزایش می‌یابد. این قیمت دو بار پیاپی به ۱۰ دلار و ۱۲ دلار صعود کرده است. اگر شاخص گردش پول در زمانی که قیمت به ۱۲ دلار می‌رسد، قیمت پایین‌تر را افزایش دهد نشانگر، بالاترین قیمت جدید را تایید نمی‌کند.

این برآیند می‌تواند کاهش قیمت را پیش‌ بینی کند. سطوح خرید بیش از حد و فروش بیش از حد هم برای نشان دادن فرصت‌ های معاملاتی احتمالی استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که حرکت‌های زیر ۱۰ و بالای ۹۰ نادر هستند و به ندرت آن‌ها را می‌بینیم. معامله‌گران مراقب این هستند که MFI به بالاتر از ۱۰ حرکت کند تا سیگنال معامله طولانی باشد و به زیر ۹۰ برای نشان دادن یک معامله‌ی کوتاه سقوط کند.

سایر حرکت‌های خارج از محدوده‌ی خرید یا فروش بیش از حد هم می‌تواند مفید باشد. به عنوان مثال، زمانی که یک دارایی در یک روند صعودی قرار دارد، افت به زیر ۲۰ می‌رسد. سپس افزایش مجدد به بالای آن می‌تواند نشان دهنده پایان عقب نشینی و از سرگیری روند صعودی قیمت باشد. همین امر در مورد روند نزولی هم صادق است.

MFI چگونه محاسبه می‌شود؟

تحلیلگران و معامله‌گرها همیشه با استفاده از پلتفرم‌ها و سیستم‌های مرتبط، از اندیکاتورها و شاخص‌ها برای محاسبه استفاده می‌کنند. با این حال بد نیست نحوه‌ی محاسبه‌ی یکی از شاخص‌های پرکاربرد یعنی شاخص گردش پول را بدانیم. MFI فرمول خاصی دارد و در پنج مرحله محاسبه می‌شود:

• در قدم اول، محاسبه قیمت معمولی
• محاسبه گردش پول خام
• تعیین جریان پول مثبت و منفی
• نسبت گردش پول به‌دست می‌آید.
• در مرحله‌ی آخر، شاخص گردش پول محاسبه می‌شود.

۱- ابتدا باید قیمت یا همان تیپیکال پرایس را محاسبه کنیم. برای به دست آوردن قیمت، باید میانگین قیمت‌های سقف (High)، کف (Low) و قیمت آخر (Closed) را محاسبه کنیم. 

۲- در قدم بعدی، باید میزان گردش پول خام را به‌دست بیاوریم. برای این کار باید قیمت و حجم معاملات در آن دوره‌ی زمانی را در هم ضرب کنیم.

حجم معاملات x قیمت = گردش پول خام

۳- محاسبه‌ی جریان پول مثبت و منفی سومین قدمی‌ است که برای به دست آوردن MFI باید انجام دهیم. با حساب این رقم، می‍توانیم بفهمیم که گردش پول اولیه افزایش یا کاهش یافته است.

۴- پس از تعیین مثبت یا منفی بودن مقدار گردش پول، نسبت آن را به‌دست می‌آوریم. این مقدار با جمع پول در ۱۴ روز حساب شده و در نهایت، بر مجموع گردش پول‌های منفی در همان دوره‌ی زمانی تقسیم می‌شود.

۵- بعد از انجام مراحل ذکر شده، می‌توانید مقدار شاخص گردش پول را به‌دست بیاورید. فرمول MFI به صورت زیر است:

جالب است بدانید اگر قیمت دارایی‌ها در دوره‌ی زمانی تعیین شده افزایش پیدا کرده باشد، مقدار MFI مثبت و اگر قیمت دارایی کاهش پیدا کرده باشد، MFI منفی خواهد بود.

مقایسه‌ی شاخص گردش پول و شاخص قدرت نسبی

یکی دیگر از شاخص‌ های مورد استفاده‌ی تریدرها، شاخص قدرت نسبی (RSI) نام دارد که برای ترسیم نمودار میزان قدرت یا ضعف در روند قیمت به کار می‌رود. هم MFI و هم RSI برای ایجاد سیگنال‌های اشباع خرید و فروش مناسب هستند. جالب است بدانید شاخص قدرت نسبی در مورد داده‌ها و آمار حجم معاملات مورد استفاده قرار نمی‌گیرد اما شاخص گردش پول حجم را هم در نظر می‌گیرد.

به طور کلی هر تریدر و تحلیلگری نسبت به نیاز و موقعیتی که دارد تصمیم می‌گیرد که از کدام اندیکاتور استفاده کند و چه روشی را پیش بگیرد. با این حساب، برتری‌ ای میان MFI و RSI وجود ندارد البته شباهت این دو شاخص غیر قابل انکار است. برای مثال، کران هر دو اندیکاتور بین ۰ و ۱۰۰ بوده و این به معنی آن است که مقدار هر دو کمتر از صفر و بیشتر از عدد ۱۰۰ نمی‌شود. در هر صورت، این اندیکاتورها آنقدر که باید دقیق نیستند و استفاده از ابزارهای دیگر هم برای رسیدن به سود و نتیجه‌ی مورد قبول، توصیه می‌شود. 

چند نکته در مورد شاخص گردش پول

جالب است بدانید برخی MFI را نسخه‌ی پیشرفته‌تر RSI می‌دانند. به عبارتی دیگر با اضافه شدن حجم معاملات در فرمول شاخص گردش پول، مومنتوم روند به صورت آسانتری قابل رویت است. در واقع، این ذهنیت وجود دارد که حجم روی روند تاثیرگذار است. همچنین، Money Flow Index به صورت خودکار، قیمت‌های رایج را محاسبه کرده و از آن‌ها استفاده می‌کند. نکته‌ی دیگری که باید به آن توجه کنید این است که شاخص گردش پول می‌تواند سیگنال ناقص ایجاد کند و تریدر را به اشتباه بیا‌ندازد. اینجاست که استراتژی مدیریت ریسک حائز اهمیت می‌شود و تریدر باید از آن استفاده کند.