خرید پله ای در بورس و سایر بازارها به چه معناست؟

ما در دنیای عدم قطعیت‌ها زندگی می‌کنیم، دنیایی که هیچ چیز صد در صدی وجود ندارد. طبیعتا تحلیل‌ بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیستند ممکن است تحلیل‌های دقیقی که با در نظر گرفتن کوچکترین پارامترها نیز انجام می شوند، اشتباه از آب درآیند. در این شرایط ما برای نجات از ضررهایی که ممکن است متحمل شویم، استراتژی های گوناگونی را برای کار در بازارهای مالی به کار می گیریم. یکی از این استراتژی ها، روش خرید پله‌ای می باشد که اگر به طور کامل رعایت شود، در وهله ی اول ریسک شما را کاهش می دهد و در وهله ی دوم باعث جبران زودتر زیان های احتمالی شما می شود.

خرید پله ای به چه معناست؟

در واقع خرید پله‌ای به این معناست که معامله‌گر با تحلیل خود به این نتیجه می رسد که به عنوان مثال یک سهم دارای پتانسیل رشد بوده ولی از اینکه آن سهم رشدی باند مدت دارد یا کوتاه مدت، اطمینان کامل ندارد. پس معامله‌گر خرید خود را تقسیم بر چند بخش می کند و در زمان حال، تنها بخشی از آن را به خرید آن سهم در آن قیمت اختصاص می دهد.

احساس غلط معامله گر باعث چه چیزی می شود؟

اگر احساس معامله‌گر در این حوزه غلط باشد یا در این منوال بازار تغییر جهت دهد، فرد متقاضی از خرید بخش‌های بعدی سهام اجتناب خواهد کرد. این کار باعث نجات بخش های دیگر سرمایه‌ می‌شود.

زمانی معامله‌گر نسبت به خرید پله‌ای سهام اقدام می‌کند که شرایط زیر بر بورس حاکم باشد:

۱. اولین فرضیه نسبت به خرید پله‌ای، فرض رشد سهام مورد نظر است.

۲. سهم مورد نظر در آینده‌ای نزدیک تغییر جهت نداده و منفی نخواهد شد.

۳. حرکت قیمت‌ها در بورس باید به اندازه‌ای کند باشد که به معامله‌گر امکان اتخاذ تصمیم درست را بدهد.

۴. قیمت سهم مورد نظر معامله‌گر، در آینده به نفع معامله‌گر افزایش پیدا خواهد کرد.

نکته:

اگر فرض بر این باشد که معامله‌گر سهامی را خریداری کرده و قیمت آن‌ در آینده‌ای نزدیک افزایش پیدا خواهد کرد، طبق این شرایط معامله‌گر توانایی افزایش سود خود را به صورت زیر خواهد داشت:

• سرمایه‌گذار یا معامله‌گر می‌تواند در سهام مورد نظر سرمایه‌ی خود را افزایش دهد. در واقع معامله‌گر می‌تواند از سهمی که خریداری نموده، دوباره خریداری کند. این کار باعث می‌شود که از افزایش احتمالی آینده‌ی قیمت سهم نیز استفاده کند.
• خرید و فروش سهم مورد نظر به دفعات بالا (نوسانگیری پر تناوب در آن سهم).

این دو روشی که در بالا ذکر شده است به عوامل زیر بستگی دارد:

• اول هزینه‌ی معاملاتی است که هرچه هزینه‌ی معاملاتی کم‌تر باشد، تناوب معاملات سهام مورد نظر، توجیه بیشتری پیدا می‌کند.
• دوم نوسانات قیمت سهام است که سخت‌ترین مرحله در خرید پله‌ای سهام می باشد. اگر روند حرکت بازار زیاد مثبت نباشد و معامله‌گر نتواند هدف خود را پیاده سازد، به سرعت جهت حرکت آن معکوس شده و سود ناشی از خرید اولیه را از دست خواهد داد.

پس برای خرید مرحله‌ای سهام باید پیش بینی بازه‌ی میان مدت بازار مثبت باشد؛ با سه روش می‌توان اقدام به خرید مرحله‌ای سهام نمود که در ادامه به معرفی این سه روش خواهیم پرداخت:

روش اول: خرید بخش بیشتری از سهام مورد نظر و کاهش حجم خرید در مراحل بعدی به صورت پله‌ای. اگر بخواهیم به عنوان مثال بیان کنیم، در ابتدا دو هزار سهم از شرکت الف خریداری می شود. سپس معامله‌گر در مراحل بعد اقدام به خرید 1000 سهم، در مرحله سوم 500 سهم و در مرحله‌ی چهارم 250 سهم می‌نماید. حسن این روش از سرمایه‌گذاری در اولین خرید است که با حجم بالا انجام می شود و بیشترین سود را نصیب معامله‌گر می کند. جنبه‌ی دیگر سود این روش در قیمت تمام شده‌ی سهام خریداری شده است که با شیب ملایم افزایش می یابد چرا که هرچه قیمت‌ها افزایش یابد، حجم خرید معامله‌گر کاهش خواهد یافت.

استفاده از این روش می‌تواند ریسک بالایی داشته باشد زیرا اگر این قیمت سهام به نفع معامله‌گر افزایش نیابد و تحلیل‌ها اشتباه باشند و بازار معکوس شود، معامله‌گر مشمول زیان خواهد شد زیرا بیشترین حجم خرید در مرحله‌ی اول انجام شده است.

روش دوم: تقسیم خرید به بخش‌های مساوی که در آن اگر معامله‌گر می‌خواهد به عنوان مثال 1200 سهم خریداری نماید، می‌تواند خرید خود را به سه مرحله 400 تایی تقسیم کنند. خوبی این روش در این است که اگر تحلیل‌ها درست پیش نرفت، سرمایه گذار ضرر کمی را نسبت به روش اول متحمل می‌شود.

ریسک روش ذکر شده به این است که اگر قیمت سهام، رشد آنی داشته باشد، حجم کمی از سهام مذکور در پایین ترین قیمت نصیب معامله‌گر شده است. بنابراین خریدهای آینده موجب افزایش قیمت تمام شده‌ی اولیه و کاهش سود معامله‌گر (نسبت به روش اول) خواهد شد.

روش سوم: روش دیگری که در خرید پله‌‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد، روش اقتضایی است که با تجزیه تحلیل روند آینده‌ی بازار و قیمت سهام اقدام به خرید مرحله‌ای سهم به یکی از دو روش بالا می‌شود. در واقع در این روش معامله گر باید روند آینده ی بازار را با دقت بسیار بیشتری پیشبینی کند و با توجه به نتیجه ی تحلیل خود، یکی از دو روش قبل را انتخاب نماید.

نظرات مثبت و منفی خرید پله ای 

نظرات گوناگونی در مورد خرید پله‌ای در بورس وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بازگو خواهیم کرد.

بیشتر کسانی که طرفدار این روش هستند، دیگاه بلند مدتی نسبت به سرمایه‌گذاری دارند و برخلاف روند قیمت سهم یا دارایی عمل می‌کنند. به عنوان مثال یک سرمایه‌گذار با دیدگاه بلند مدتی سهام یک شرکت را خریداری کرده است و بر این موضوع که چشم‌انداز این شرکت مثبت می باشد، عمل می‌نماید. در صورتی که قیمت سهام این شرکت افت پیدا کند، معامله‌گر تمایل دارد این افت قیمت را فرصتی مناسب تلقی کند و مخالفان را به داشتن دیدگاه بدبینانه نسبت به چشم انداز بلند مدتی شرکت مورد نظرش متهم نماید.

معامله‌گران این اقدام خود را به چشم خرید یک کالای تخفیف دار در نظر گرفته و عقیده‌ای مبنی بر این دارند که: «اگر شما سهامی را با قیمت 3 هزارتومان در قیمتی مناسب دیده‌اید، هم اکنون که قیمت به 2500 تومان رسیده است، باید خوشحال باشید زیرا همانند یک کالای تخفیف خورده است که می‌توانید تعداد بیشتری از آن را خریداری نمایید».

در طرف مقابل، معامله گرانی هستند که معمولا دیدگاه‌های کوتاه مدت‌تری دارند و کاهش قیمت سهام را پیش زمینه‌ی اتفاقات بدتر در آینده می‌دانند. این سرمایه‌گذاران به جای این‌که خلاف روند وارد بازار بورس شوند، تمایل دارند در مسیر روند معامله کنند. این معامله‌گران خرید سهام در حال افت را به چاقویی که در حال افتادن است تشبیه کرده و می‌گویند «سعی نکنید که چاقویی که در حال افتادن است را بگیرید» این گروه از سرمایه‌گذاران تمایل دارند تصمیماتشان را با اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال توجیه نمایند.

اگر معامله‌گری با دیدگاهی کوتاه مدت سهامی را با قیمت 3 هزار تومان خریداری می‌کند و حد ضرر خود را بر روی قیمت 2500 تومان قرار می دهد، پس از این که قیمت به حد ضرر می‌رسد، سهام خود را بدون تردید به فروش می رساند. این گروه از سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به کم‌کردن میانگین خرید خود نشان نمی‌دهند.

جمع بندی

در این مقاله با مفهوم خرید پله ای در بورس آشنا شدیم. هدف نهایی از خرید پله ای کاهش و مدیریت ریسک سرمایه گذاری می باشد. چرا که اصل اول در سرمایه گذاری حفظ سرمایه و کاهش زیان و بعد از آن کسب سود می باشد. بنابراین سرمایه گذاران باید تمام تلاش خود را برای کاهش ریسک و زیان انجام دهند که برای این راه استراتژی های مختلفی وجود دارد و به چند نمونه از آنها در این مطلب اشاره شد.