هیئت مدیره شرکت و انتخابات آن هر دو سال یک‌بار در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت برگزار میشود که در جلسه خود هیئت مدیره شرکت را انتخاب می‌کنند. براساس قانون تجارت، کسانی که برای سمت هیئت مدیره شرکت کاندید می‌شوند باید سهامدار شرکت باشند. علاوه بر این، قانون می‌گوید حداقل تعداد اعضای هیئت مدیره شرکت‌های سهامی عام باید ۵ نفر باشد.
براساس قانون رئیس هیئت مدیره شرکت نمی تواند مدیر عامل شرکت باشد مگر اینکه 75% از اعضای هیئت مدیره موافق آن باشند
هیئت مدیره شرکت، وظیفه سنگینی در حرکت شرکت به سمت سودآوری و آینده روشن دارند. پس انتخاب هیئت مدیره خوب در مجمع عمومی شرکت، می‌تواند تفاوت آینده شرکت‌ها را مشخص کند.
یکی از نکات مهم در انتخابات هیئت مدیره شرکت این است که سهام‌داران عمده آن، نقش پررنگی دارند. هرچه درصد مالکیت سهامدار عمده بیشتر باشد، شانس او برای وارد کردن شخص مورد نظرش در هیئت مدیره بیشتر است. معمولاً با داشتن ۲۰% مالکیت از یک شرکت، سهامدار عمده می‌تواند یک عضو مورد نظرش را وارد هیئت مدیره کند. اگر هیئت مدیره یک شرکت را ۵ نفره در نظر بگیریم، تصمیمات با راًی ۳ تفر از ۵ نفر تصویب میشود. پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که در دست داشتن حداقل ۶۰% مالکیت یک شرکت به معنای این است که سهامدار عمده می‌تواند ۳ عضو از ۵ عضو را تعیین کند و درنتیجه اکثریت را در هیئت مدیره در دست دارد و تصمیماتی که این سهامدار می‌خواهد به تصویب می‌رسد.
تصمیمات هیئت مدیره چیست؟
تصمیماتی که هیئت مدیره یک شرکت می‌گیرد، اثر مستقیم روی آینده شرکت دارد. علاوه بر این هیئت مدیره شرکت نقش تعیین کننده در عملکرد و سود سازی شرکت و همچنین افزایش سرمایه دارد.
هیئت مدیره موظف است هر سال قبل از برگزاری مجمع عادی شرکت، گزارش کاملی از عملکرد خود و شرکت ارائه کند. این گزارش به اسم گزارش فعالیت هیئت مدیره در سامانه کدال بارگزاری میشود. این گزارش یکی از مهم‌ترین گزارش‌هایی است که در سایت کدال بارگزاری میشود. چرا که بررسی دقیق این گزارش باعث میشود سرمایه‌گذار متوجه شود عملکرد شرکت مثبت بوده است یا خیر و اهداف آینده‌ی شرکت را متوجه شود و تصمیم خود برای سرمایه‌گذاری در این شرکت را با کمک این گزارش نهایی کند.
کاربرد گزارش هیئت مدیره چیست؟
ما از صورت‌های مالی برای تحلیل بنیاد شرکت استفاده می‌کنیم. صورت‌های مالی به ما می‌گویند که بدهی‌ها، درآمدها و هزینه‌های شرکت چگونه بوده است و شرکت چه مقدار سود ساخته است. گزارش فعالیت هیئت مدیره، به نوعی تکمیل کننده این گزارش‌ها است. در این گزارش علاوه بر اینکه هیئت مدیره، صورت‌های مالی شرکت را گزارش می‌کنند، نسبت‌های مالی و تحلیل آن را نیز ارائه می‌دهند. به طور مثال؛ در این گزارش قید میشود که چرا یک نسبت مالی از حد استانداردش بیشتر یا کمتر است یا اصلاً چرا این نسبت رشد کرده یا کاهش پیدا کرده است.
گزارش هیئت مدیره حاوی چه اطلاعاتی است؟
مواردی که در این گزارش منتشر میشود برای هر شرکت متفاوت است. یعنی نمی‌توانیم بگوییم که جزئیاتی که در این گزارش نوشته میشود برای همه‌ی شرکت‌ها یکسان است اما این گزارش‌ها در کلیات یک سری اشتراکاتی دارند که در ادامه آن‌ها را مرور می‌کنیم:
تاریخچه شرکت حاوی چه اطلاعاتی است؟
در این بخش تاریخچه‌ای از شرکت که شامل تاریخ تأسیس، تاریخ پذیرفته‌شدن در بورس و اطلاعات دیگری میشود آورده شده تا سرمایه‌گذاران و سهام‌داران بیشتر با شرکت آشنا شوند. ممکن است در برخی از گزارشات، هیئت مدیره صنعتی که شرکت در آن فعالیت دارد، میزان تولید محصول در این صنعت در ایران، خاورمیانه، جهان و جایگاهی که شرکت در تولید کشور و جایگاه تولید کشور در جهان را هم بررسی کنند. علاوه‌بر این ممکن است انواع محصولات شرکت و میزان تولید و فروش آن‌ها در دوره‌های گذشته در این بخش گزارش شوند.
یکی از نکات مهم این بخش، سرمایه و ترکیب سهام‌داران شرکت است. در این بخش گزارشی از سرمایه‌ی ثبتی شرکت از زمان تأسیس، تاریخ و نوع افزایش سرمایه‌هایی که شرکت داشته است لیست میشود. شرکت اگر برنامه افزایش سرمایه در آینده را داشته باشد از این بخش می‌توان متوجه شد. هیئت مدیره شرکت، لیست سهام‌داران عمده شرکت و درصد مالکیت آن‌ها را نیز قید می‌کند که می‌تواند شناخت خوبی از آن‌ها برای ما باشد. در بخش بعدی از گزارش معمولاً آمار تولید و فروش محصولات، آمار خرید مواد اولیه و همچنین آمار شرکت در بورس که شامل روزهایی که سهام شرکت معامله شده است و سود سازی آن گزارش میشود.
علاوه‌بر تمامی این موضوعات در گزارش ذکر شده سرمایه‌گذاری‌های شرکت نیز آورده میشود. به عنوان مثال؛ ممکن است یک شرکت تولیدی، بخشی از دارایی‌هایش را در سهام شرکت‌های دیگر سرمایه‌گذاری کرده است که دانستن آن می‌تواند برای سرمایه‌گذاری حیاتی باشد. یکی از بخش‌های مهم این گزارش، اعلام صورت مالی‌های شرکت و تحلیل آن است. هیئت مدیره شرکت در جدول‌های مشخصی دارایی‌ها، درآمدها، هزینه‌ها، بدهی‌ها و... شرکت را گزارش می‌کنند و نسبت‌های مالی شرکت را محاسبه و تحلیل می‌کنند. بخش دیگری که در این گزارش آورده میشود، تجزیه و تحلیل ریسک‌های شرکت است. مثلاً شرکتی که واردات مواد اولیه دارد در معرض ریسک تحریم‌ها یا نوسانات نرخ دلار قرار دارد. در این بخش هیئت مدیره علاوه بر اینکه مشخص می‌کنند شرکت ممکن است با چه ریسک‌هایی روبه‌رو شود، استراتژی خود را در برابر این ریسک‌ها مشخص می‌کنند.
بخش دیگری که در این گزارش آورده میشود، تجزیه‌و‌تحلیل کارکنان و وضعیت و مسئولیت‌های اجتماعی شرکت است. در این بخش گزارش با جزئیاتی از کارکنان شرکت، براساس سن، تحصیلات و.. آورده میشود. علاوه بر این، اعتباراتی که به کارکنان تخصیص داده شده، بیمه، مستمری، وضعیت بازنشستگان و رفاه کارکنان شرکت در این بخش گزارش میشود. علاوه بر مسئولیت اجتماعی، شرکت‌ها مسئولیت دارند که عملکرد خود را از نگاه زیست محیطی هم بهینه کنند. در گزارش هیئت مدیره شرکت وضعیت زیست محیطی و اقدامات آن‌ها آورده میشود. مثلاً عنوان میشود که برای کمتر کردن آلودگی هوا چه تصمیمات و اقداماتی انجام شده است.
مهم‌ترین بخش این گزارش، قسمتی است که در آن مدیران شرکت، استراتژی‌ها، اهداف و چشم انداز‌های شرکت را بررسی و گزارش می‌کنند. در این بخش طرح های توسعه‌ای شرکت و میزان پیشرفت آن‌ها، هدف از ایجاد طرح، مبلغ قرارداد، پیمانکار قرارداد و... آورده میشود. بررسی طرح‌های توسعه‌ای یک شرکت، می‌تواند یکی از نکات مهم در نهایی کردن سرمایه‌گذاری در یک شرکت باشد. یکی از قدم‌های استراتژی کانسلیم در تحلیل بنیادی شرکت های بورسی، بررسی همین طرح‌های توسعه‌ای شرکت است.
علاوه بر این، در این قسمت مشخص میشود که شرکت سرمایه مورد نیاز این طرح‌ها را تامین می‌کند. به این فعالیت اصطلاحا تامین مالی می‌گویند.
جمع بندی
در این مطلب متوجه شدیم که گزارش فعالیت هیئت مدیره چیست و شامل چه مواردی میشود. از این بخش‌ها، بخش‌های مهم آن را نیز بیان کردیم. برای تحلیل بنیادی شرکت‌هایی که قصد سرمایه‌گذاری در آن دارید یا شرکت‌هایی که در حال حاضر مالک بخشی از سهام آن هستید، توصیه می‌کنیم حتماً از این گزارش استفاده کنید.
در این گزارش اول به بخش آمار تولید و فروش و صورت‌های مالی رفته و عملکرد شرکت را هم بررسی کنید تا ببینید مدیریت شرکت عملکرد خوبی داشته‌اند یا خیر. نکته مهم این است که گاهی اوقات ممکن است مثلاً موجودی مواد و کالای شرکت در بخش دارایی‌های ترازنامه زیادتر از حد معمول باشد، این نکته بسته به اینکه شرکت چه عملیاتی دارد و چه محصولی تولید می‌کند نکته مثبت یا منفی باشد، هیئت مدیره شرکت توضیح می‌دهند که اگر این موجودی زیاد است دلیلش چیست. بررسی دقیق این بخش می‌تواند نکات مهم و قابل توجهی که از دید بقیه دور مانده است را برایتان داشته باشد.
بعد از بررسی دقیق صورت مالی، به دنبال طرح‌های توسعه‌ای شرکت باشید و تحقیق کنید که بهره برداری از این طرح‌ها چه تأثیراتی روی شرکت و درآمدش خواهد داشت. در صورتی که شرکت طرح‌های توسعه‌ای قابل توجهی داشته باشد، می‌توانید آن را با باقی شرکت‌ها مقایسه کنید و ببینید آیا شرکت برای سرمایه‌گذاری مناسب است یا خیر. مثلاً ممکن است یک شرکت فولادی طرح توسعه‌ای برای تولید شمش جدید داشته باشد شما با بررسی این طرح به این نتیجه رسیده‌اید که این طرح می‌تواند برای شرکت مناسب باشد. می‌توانید قیمت سهام شرکت را با قیمت شرکتی که در حال تولید همان شمش است را بررسی کرده و ببنید اگر این محصول هم به محصولات شرکت اضافه شود چه تأثیری ممکن است روی قیمتش داشته باشد.
سایت علیرضا محرابی با آموزش‌های رایگان و کمپین رایگان بورس علاقمندان را نسبت به این موضوع که از کجا می‌توانند بورس را شروع کنند راهنمایی کرده است. مشتریان عزیز سایت علیرضا محرابی می‌توانند با مطالعه و تماشای آموزش‌های رایگان اطلاعات بیشتری در این حوزه به دست آورده و به معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل شوند.
