سبد سهام متنوع و کم ریسک

برای کسب یک سود قابل قبول در بازار بورس و همچنین موفقیت در سرمایه گذاری، نیازمند داشتن یک استراتژی و شیوه عملکرد مناسب هستیم. جستجوی دقیق، قدرت تحلیل بالا، تصمیم‌گیری مناسب و صبر کردن از مولفه‌های اصلی این عملکرد است. تنوع در انتخاب سهام، یکی از راهکارهایی است که ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد؛ البته برخورداری از یک پرتفوی متنوع، مدیریتی فعال را نیز طلب می‌کند و در نظر داشته باشید که سبد متنوع کمک می‌کند تا یک بازده سرمایه گذاری در سطح بازده کل بازار داشته باشید. گاهی یک شرکت و یا صنعت خاص دچار مشکل می‌شود و اگر شما سهام مرتبط با آن شرکت و یا صنعت خاص را داشته باشید، به یکباره ممکن است با افت قیمت سهام و زیان در سرمایه مواجه شوید. اینگونه ریسک ها، تاثیر مستقیمی بر کل بازار ندارند و شما با تنوع بخشیدن در خرید سهام خود، تا حدودی ریسک‌ غیر سیستماتیک را کم می‌کنید. به همین دلیل در ادامه مقاله به معرفی سبد سهام متنوع و کم ریسک می پردازیم.

سبد سهام متنوع و کم ریسک چه ویژگی هایی دارد؟

ضرورت تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک بر کسی پوشیده نیست و اکثر فعالان بازار به این نتیجه رسیده اند که همواره باید از تک سهم شدن دوری کنند؛ اما سوالی که پیش می آید این است که برای تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک، چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟ این سوال، یک پاسخ مشخص ندارد؛ چراکه استراتژی هر فرد در بازارهای مالی مختص خود اوست. باید خاطر نشان کرد که اگر به هنگام تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری، یک سری از نکات و ویژگی ها را لحاظ کنیم، می توانیم از بسیاری از ریسک های غیرسیستماتیک جلوگیری کنیم و در بلندمدت، این موضوع خود را در بازدهی و عملکرد افراد نشان می دهد.

تعداد سهام داخل سبد سرمایه گذاری

یک سبد سهام متنوع و کم ریسک متشکل از چندین سهم است و بسیاری از افراد معتقدند که هرچقدر تعداد سهام داخل پرتفو بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری پایین می آید؛ در طرف مقابل، برخی از سرمایه گذاران بر این باورند که تعداد سهام داخل پرتفو نباید از یک حد مشخص فراتر رود و با توجه به شرایط بازار سرمایه و روندهای صعودی و نزولی، توصیه می کنند که سهامداران بین 3 تا 7 سهم را در سبد سرمایه گذاری خود قرار دهند.

گروه و صنایع مختلف

برای تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک، سعی کنید از شرکت ها و گروه های مختلف استفاده کنید و توجه داشته باشید که از هر صنعت یا گروه فقط یک سهم انتخاب کنید.

به عنوان مثال، اگر تصمیم گرفته اید که در سبد سرمایه گذاری خود، 3 سهم قرار دهید، با توجه به شرایط بازار و چشم انداز سودآوری شرکت ها می توانید از 3 گروه فرآورده های نفتی، فلزات اساسی و بانک و موسسات اعتباری استفاده کنید و توجه داشته باشید که از هر گروه فقط یک سهم انتخاب کنید؛ بر فرض مثال، در گروه بانکی، اگر بین 2 نماد «وبملت» و «وتجارت» هردوی آن ها را مناسب برای سرمایه گذاری تشخیص دادید، نباید هر 2 بانک را در سبد سرمایه گذاری خود قرار دهید.

تشکیل سبد مبتنی بر ارزش بازار

در انتخاب سهم ها به این روش باید به ارزش بازار نگاه کنیم؛ در واقع، هر شرکت بورسی یک ارزش بازار مشخص دارد که از حاصل ضرب تعداد سهام شرکت در قیمت فعلی هر سهم، حاصل می‌شود. نکته مهم این است که باید نسبت ارزش بازار هر سهم را در مقایسه با سایر سهم های سبد در نظر بگیرید و به هر سهمی، وزنی متناسب با این ارزش اختصاص دهید.

به عنوان مثال، اگر ارزش بازار سهام شرکت «الف» 20 درصد بیشتر از ارزش بازار سهام شرکت «ب» باشد، وزن آن در سبد سهام نیز، باید 20 درصد بیشتر باشد. یعنی باید نسبت وزن این سهم ها در سبد، با نسبت ارزش بازار هر سهم، هماهنگ باشد.

تشکیل سبد با روش سبد هم وزن

در این شیوه، وزن همه سهم های موجود در سبد سرمایه گذاری با یکدیگر مساوی است. تفاوت این روش با روش قبلی در این است که در این شیوه، ارزش بازار مبنا قرار نمی گیرد و وزن یکسان به همه شرکت ها داده می شود. به عنوان مثال، اگر شخص سرمایه گذار 5 سهم را برای سبد خود در نظر گرفته باشد، بدون در نظر گرفتن ارزش بازار شرکت ها، 20 درصد از ارزش سبد سهام خود را به هر کدام از این شرکت ها اختصاص می دهد.

سهم های ریالی و دلاری

همانطور که می دانید، سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه را می توان به 2 دسته سهم های ریالی و دلاری تقسیم کرد؛ سهم های دلاری قیمت گذاری جهانی دارند و سودآوری آن ها با افزایش نرخ دلار بالا می رود. در طرف مقابل، سهم های ریالی قیمت گذاری دستوری دارند و هرچند وقت یکبار افزایش نرخ می گیرند. لازم به ذکر است که فعالان بازار سرمایه معتقدند در سیکل های تورمی و زمانی که انتظارات تورمی در جامعه بالا است، سرمایه گذاری در سهم های دلاری می تواند استراتژی مناسبی باشد و در طرف مقابل، وقتی که اوضاع اقتصادی آرام است، سرمایه گذاری در سهم های ریالی می تواند گزینه بهتری باشد.

بنابراین در تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک، می توانید از هر 2 نوع سهم های دلاری و ریالی استفاده کنید تا ریسک سرمایه گذاری شما کاهش پیدا کند.

سهم هایی با ریسک متنوع

بازار سرمایه متشکل از سهم هایی با ریسک متنوع است و سرمایه گذاران بایستی این موضوع را در نظر بگیرند و سبد سرمایه گذاری خود را به گونه ای تشکیل دهند که علاوه بر سهام شرکت های پر ریسک، از سهم های کم ریسک نیز استفاده شده باشد و افرادی که به دنبال بازدهی و سود بیشتر هستند، در تشکیل سبد سرمایه گذاری خود، ریسک بیشتری را نیز اعمال می کنند.

به عنوان مثال، ممکن است یک شخص سرمایه گذار، علاوه بر خرید شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران که صورت های مالی بهتری دارند، از سهام شرکت های موجود در بازار پایه فرابورس که صورت های مالی دقیقی ندارند نیز استفاده کند.

تشکیل سبد مبتنی بر سهام سودساز

یکی دیگر از نکات مهم در تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک، استفاده از سهام شرکت های سودساز است و تجربه ها نشان داده است شرکتی که عملکرد و سودآوری مناسب دارد، در بازه های بلندمدت می تواند بازدهی خوبی را برای سهامداران به همراه داشته باشد. از طرف دیگر، یکی از مزیت های سهام سودساز، استفاده از سود مجامع است؛ در واقع وقتی که شما از سهم های سودآور در پرتفوی خود استفاده می کنید، در فصل مجامع می توانید از سود تقسیم شده این شرکت ها نیز استفاده کنید.

نکاتی در خصوص تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک

• هیچ گاه تک سهم نباشید؛ همیشه سبد سرمایه گذاری خود را متنوع بچینید.
• به اخبار مربوط به بازار جهانی توجه داشته باشید؛ چراکه سودآوری و عملکرد بخش زیادی از شرکت های فعال در بورس و فرابورس به قیمت های جهانی وابسته است.
• صنایع پر بازده را شناسایی کنید و درصد مناسبی از آن ها را در سبدتان قرار دهید.
• در انتخاب سهام درون سبد از تحلیل های بنیادی و تکنیکال استفاده کنید.
• نسبت به تحلیل های سیاسی و اقتصادی حساس باشید.
• براساس شایعات و اخباری که منابع معتبری ندارند، تصمیم نگیرید.
• بدون دلیل منطقی نسبت به سهمی تعصب نورزید.

جمع بندی

تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک یکی از مهمترین کارها در بازار سرمایه است و فعالان بازار باید از تک سهم شدن دوری کنند. برای تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک، اختلاف نظرهایی بین فعالان بازار سرمایه وجود دارد؛ اما به طور کلی رعایت کردن نکاتی همچون تعداد سهام داخل سبد سرمایه گذاری، استفاده از سهام شرکت های فعال در گروه ها و صنایع مختلف، تشکیل سبد مبتنی بر ارزش بازار، استفاده از سهم های ریالی و دلاری و... می تواند در تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک به فعالان بازار کمک کند.