مقایسه میزان نوسانات بازارهای مالی

بازارهای مالی بازارهایی هستند که امکان معامله تعهدات و ابزارهای مالی را برای افراد فراهم می کنند که در آن تقابل عرضه و تقاضای این اسناد صورت می گیرد. در واقع می توان گفت بازارهای مالی عبارت است از بازارهایی که دارایی های مالی مانند اوراق قرضه، سهام و ... در آن مبادله می شوند. در این مقاله قصد داریم به مقایسه میزان نوسانات بازارهای مالی از جمله بورس، فارکس، کریپتو، طلا، سکه و همچنین مسکن بپردازیم.

بازارهای مالی و وظایف آنها

خرید دارایی های مالی، یکی از راه های سرمایه گذاری می باشد. این دارایی ها برعکس دارایی های واقعی مانند اتومبیل و وسایل منزل، می توانند برای اقتصادها ارزش افزوده ایجاد کنند. بازارهای مالی وظایف متعددی دارند که شامل این موارد می باشد:

- قیمت گذاری ریسک و فراهم کردن مکانیسم ادغام

- تخصیص بهینه منابع

- انتشار اطلاعات در بین تامین کنندگان وجوه مالی

- اداره و کنترل بنگاه ها و مدیران به کمک واسطه های مالی

- ایجاد سهولت در نظام مالی تجارت و مبادلات

مقایسه میزان نوسانات بازارهای مالی

در تمام بازارهای مالی ذکر شده، همواره نوسانات زیادی وجود دارد. نوسانات اشاره به تغییرات سریع و مکرر قیمت ها دارد. سرمایه گذاران باید در زمان انتخاب اندازه پوزیشن، شناسایی نقاط ورود و خروج، نوسانات بازار مالی مدنظر را مورد توجه قرار دهند. هر چه میزان نوسانات یک دارایی بیشتر باشد، معاملات دارای ریسک بالاتری هستند. در واقع می توان گفت نوسانات بازارهای مالی، معیاری برای اندازه گیری ریسک سرمایه گذاری می باشد.

1- بازار بورس اوراق بهادار

بازار بورس اوراق بهادار بازاری برای خرید و فروش اوراق مالکیت و اوراق قرضه می باشد. این بازار میان تامین کننده سرمایه های کلان و خرد با متقاضیان سرمایه، یک پل ارتباطی برقرار می کند. بازار بورس توانسته فرآیند خرید و فروش ابزارهای مالی را تسهیل می کند. بازار بورس در ایران انواع مختلفی دارد، از جمله بورس اوراق بهادار، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی. برای بررسی بورس از دیدگاه خرد، عواملی مانند بازدهی، میزان نقد شوندگی، تنوع گزینه های سرمایه گذاری و همچنین قابلیت سرمایه گذاری را باید در نظر گرفت. میزان بازدهی بازار بورس طی 5 سال گذشته (تا پایان 25 فرودین 1400) 1٬718% بوده است که بازدهی خوبی را نشان می دهد. این بازار توانسته با پس اندازهای جزئی و راکد سرمایه گذاران و به کار گیری آنها در امور تولید و تامین مالی کارخانه ها، کسب و کارها و موسسه ها باعث رشد اقتصاد کشور شود. کنترل تورم، حجم پول و میزان نقدینگی از دیگر مزایای بورس می باشد. نرخ دلار بر نوسانات بازار بورس تاثیر دارد و بازار بورس به عنوان تابعی از نرخ ارز می باشد.

2- بازار فارکس

معاملات در فارکس همیشه به شکل جفت ارز بوده است. یعنی زمانی که یک سرمایه گذار، ارزی را در این بازار خریداری کرده است، در همان لحظه ارز دیگری را به فروش رسانده است. بنابراین سرمایه ها در این بازار همواره در حال گردش می باشد. در این بازار نیز برای تحلیل حرکات قیمتی جفت ارزهای مختلف، از تحلیل های بنیادی و فاندامنتال استفاده می شود. این بازار فاقد بازه نوسانی می باشد و معمولا نوسانات آن به صورت ذاتی بسیار زیاد است. در صورتی که میزان نرخ مبادله یک جفت ارز نوسانات زیادی را در یک بازه زمانی کوتاه مدت تجربه کند، این جفت ارز یک جفت ارز با نوسان بالا محسوب می شود. برخی از جفت ارزها در بازار فارکس نسبت به بقیه جفت ارزها نوسان بیشتری دارند. برای مثال ارزهای بازارهای نوظهور (مانند لیر ترکیه، روپیه هند و پزو مکزیک)، نسبت به جفت ارزهای اصلی یا ارزهای امن (مانند ین ژاپن و فرانک سوئیس)، نوسانات بیشتری را تجربه می کنند. 

عوامل اقتصادی از جمله اصلاحات سیاسی مالی و تغییرات نرخ بهره باعث ایجاد نوسانات فارکس می شود. از دیگر عوامل موثر در نوسانات بازار می توان به تحولات سیاسی در سراسر جهان اشاره کرد. نوسانات در بازار فارکس یک امر عادی است و فقط افرادی در این بازار موفق هستند که با این نوسانات بتوانند تعامل داشته باشند. نوسانات در این بازار شامل نوسانات تاریخی، نوسانات ضمنی و نوسانات بازار می باشد. هر چه حجم معاملات در بازار فارکس بیشتر باشد، باعث کاهش احتمال دستکاری در معاملات و نرخ می شود.

3- بازار کریپتو

یکی دیگر از بازارهای مالی که نوسانات زیادی را از زمان آغاز پیدایش تاکنون تجربه کرده است، بازار ارزهای دیجیتال می باشد. این بازار نیز مشابه بازار فارکس فاقد بازه نوسانی است با این تفاوت که در پایان هر هفته نیز فعالیت دارد. نوسانات بازار برای سرمایه گذارانی که به دنبال خرید و فروش رمز ارزها در بازه های زمانی کوتاه مدت هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. این تریدرها برای این که بتوانند نهایت استفاده را از نوسان ها داشته باشند، نقاط خرید و فروش را شناسایی می کنند.

تریدرها با استفاده از میانگین متحرک، اندیکاتورها (مانند باند بولینگر Bollinger Bands)، تحلیل فاندامنتال، تشخیص محدوده‌های ثابت نوسان و همچنین در نظر گرفتن روند بیت کوین می توانند نوسانات بازار ارزهای دیجیتال را بررسی کنند. برای مثال بیت کوین به عنوان با ارزش ترین ارز دیجیتال، تاثیر زیادی بر قیمت سایر رمز ارزها دارد. به این صورت که معمولا با افزایش قیمت بیت کوین، قیمت سایر آلت کوین ها نیز افزایش می یابد و بالعکس. سرمایه گذاران و تریدرها نباید از اخبار و رویدادهای مربوط به ارزهای دیجیتال غافل شوند.

4- بازار مسکن

در بازار مسکن به دلیل این که میزان عرضه در مقایسه با تقاضا کمتر می باشد، نوسانات زیادی ایجاد شده است. به طوری که طبق بررسی ها مشخص شد در 50 سال گذشته، قیمت مسکن حتی برای یکبار هم کاهش پیدا نکرده و تنها در مواقعی راکد مانده است. میزان نوسانات مسکن در مقایسه با نوسانات بازار طلا و سکه بسیار شدیدتر بوده است. به طور کلی میزان نوسان بازار مسکن قابل اندازه گیری نیست و این نوسانات به عوامل مختلفی از جمله میزان عرضه و تقاضا، قیمت زمین و مصالح و هزینه های مجوز ساخت بستگی دارد. نرخ ارز و دلار نیز بر نوسانات بازار مسکن تاثیر دارد به این صورت که با افزایش قیمت دلار، قیمت مسکن نیز به سرعت افزایش می یابد.

5- بازار طلا و سکه

طلا و سکه یکی از گزینه های محبوب برای سرمایه گذاری از زمان های قدیم می باشد. سرمایه گذاری در طلا در صورت بروز هر گونه بحران مالی یک راه حل مطمئن تلقی می شود. بازار طلا و سکه نیز یک بازار پر نوسان است که نوسانات آن تحت تاثیر اخبار و رویدادها، میزان عرضه و تقاضا قرار دارد. همچنین نوسانات طلا بستگی زیادی به قیمت دلار دارد و رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. این در حالی ست که نرخ طلا رابطه معکوسی با نرخ بهره دارد به طوری که کاهش نرخ بهره، تقاضا برای طلا افزایش می یابد. همچنین با افزایش نرخ تورم، تقاضا برای طلا نیز افزایش می یابد.