شاخص CPi چیست؟

فعالیت در بازارهای مالی همچون بازار جهانی فارکس نیازمند این است که شما به تمامی شاخص های اعلام شده توجه کنید؛ یکی از این شاخص ها، شاخص CPI است که در ادامه به بررسی دقیق آن خواهیم پرداخت. شاخص CPi در واقع یک شاخص قیمت یا بهای مصرف کننده است. به بیان دیگر، این شاخص یک معیار بسیار مناسب برای اندازه گیری میزان تغییرات قیمت کالاهای مصرفی و خدماتی یک خانواده است. با این شاخص می توان تغییر میانگین وزنی سبدی از کالاهای مصرفی و خدماتی مانند حمل و نقل و ... را اندازه گیری کرد و از تغییرات اعمال شده مطلع شد؛ در این مقاله به اهمیت این شاخص و نمودار می پردازیم.

شاخص cpi چیست؟

شاخص CPi یک شاخص بسیار ارزشمند است که می تواند تورم به وجود آمده را به راحتی نمایان کند. با استفاده از این شاخص، می توان میزان پول های پرداخت شده یک خانوار را برای اموری مانند خرید کالاهای مصرفی و همچنین خدماتی مانند پزشکی و... را اندازه گیری کرد. این شاخص متغیر است و ممکن است هر ماه تغییر کند؛ از این شاخص به عنوان یکی از معیارهای کاهش تورم شناخته می شود زیرا با استفاده از آن می توان تورم موجود را شناسایی کرد و در کنترل آن کوشید.

این شاخص را اداره آمار کار ایالات متحده، به عنوان میانگین وزنی قیمت‌ ها برای سبد کالا و خدمات محاسبه می‌ کند. cpi مخفف Consumer Price Index یا شاخص قیمت مصرف کننده است که تحلیلگران به آن تورم مصرف کننده یا شاخص تورمی cpi هم می ‌گویند. امروزه کشورها از این شاخص برای به دست آوردن میزان تورم موجود در جامعه استفاده می کنند.

حتی در کشور آمریکا نیز از این شاخص برای اندازه گیری میزان تورم استفاده می شود؛ البته از شاخص هایی مانند PPI، PCE و GDP نیز استفاده می کنند و برای سنجش تورم موجود در جامعه به شاخص CPi اکتفا نمی کنند. این شاخص، تاثیرات بسیار زیادی بر اقتصاد جهانی دارد برای مثال شاخص تورمی cpi تاثیر بسیار بالایی روی ارزش دلار ایالات متحده و بالطبع دیگر دارایی‌ ها دارد.

گزارشات در مورد CPI

معمولاً اکثر رویدادهایی که به طور منظم رخ می‌دهند (مانند گزارشات و آمارهای اقتصادی، سخنرانی ‌های مقامات سیاسی و اقتصادی و غیره) را در یک جدول زمانی به نام «تقویم اقتصادی فارکس» یا Economic Calendar فهرست می‌ کنند. شاخص قیمت مصرف ‌کننده (cpi) یکی از داده ‌هایی است که در تقویم اقتصادی ذکر می ‌شود و تاثیر بالایی از نظر بنیادی یا فاندامنتال دارد. این شاخص در تقویم اقتصادی دنیای ترید نیز قابل مشاهده است.

باید توجه داشت که شاخص cpi یک شاخص متغیر است و مدام در حال تغییر است زیرا این شاخص، شاخصی است که قیمت کالا و خدمات را در زمان رسیدن به دست مصرف‌ کننده نهایی بررسی می‌کند و از میزان تغییرات آن گزارش می دهد؛ متغیر بودن قیمت ها موجب می شود که تغییر نرخ تورم نیز شاخص cpi را تغییر ‌دهد، مقدار cpi همچنین می ‌تواند روی میزان تقاضا نیز اثر بگذارد.

شاخص قیمت مصرف‌ کننده یا cpi رقمی است که در کشورهای مختلف به صورت ماهانه و بعضاً سالانه محاسبه می‌ شود و در واقع نرخ تورم را مشخص می ‌کند. نرخ تورم همان درصد افزایش قیمت ‌ها است که به صورت ماهانه و سالانه محاسبه می ‌شود. تورم همچنین تحت تاثیر عواملی مانند رشد اقتصادی و تولید ناخالص نیز قرار دارد. چون در برخی موارد سرعت گرفتن رشد و فعالیت‌های اقتصادی باعث افزایش تورم می ‌شود.

عوامل تاثیر گذار بر نرخ تورم

از عواملی که بر روی نرخ تورم تاثیرگذار هستند می توان به میزان تولید ناخالص، توزیع و میزان تقاضا اشاره کرد. توزیع و میزان تقاضا معمولا برای کالاها هستند، برای مثال افزایش تولید ناخالص یک کشور موجب افزایش تورم در آن کشور می شود. در مقابل مشکلات در توزیع و تامین کالاها نیز معمولا باعث بالا رفتن قیمت‌ ها می ‌شود و این امر موجب می شود تا مردمان یک کشور با فقیر و فلاکت روبرو شوند. همچنین اگر تقاضا کاهش یابد، قیمت‌ ها می ‌توانند کمتر شوند، البته این عوامل همگی نسبی هستند و در عمل رابطه پیچیده ‌تری با یکدیگر دارند که نیازمند بررسی بسیار زیاد است.

معرفی انواع شاخص cpi

با توضیحاتی که در اول مقاله مطرح شد با شاخص cpi آشنا شدید حال قصد داریم انواع شاخص cpi را معرفی کنیم تا شما در مورد انواع شاخص cpi اطلاعات مفیدی دریافت کنید. معمولا در بازار فارکس دو نوع گزارش cpi وجود دارد که این دو گزارش در یک روز و یک ساعت مشخص منتشر می شوند:

*اولین گزارش تورم یا تورم کل (Headline Inflation or cpi) است.

*دومین گزارش خالص تورم (Core cpi) است.

گزارش تورم کل در واقع شامل تمام اجزا و کل سبد است، ولی خالص تورم یا Core cpi که برای تریدرها، اقتصاددانان و سیاستگذاران بانک مرکزی بسیار مهم ‌تر است، بدون وزن مواد خوراکی و انرژی‌ ها محاسبه می ‌شود و در مقابل گزارش تورم یا تورم کل قرار می گیرد.

محاسبه شاخص cpi و بررسی اجزای آن

 در کشور آمریکا BLS یا همان اداره کار ایالات متحده برای اینکه بتواند شاخص را محاسبه کند "سبدی از کالاها و خدمات گوناگون" را به وجود آورده است. این سبد که متشکل از کالایی است که مردم آمریکا در طول یک ماه مصرف می کنند و این سبد شامل: هزینه مسکن، پوشاک، خوراکی ‌ها و آشامیدنی‌ ها، مراقبت‌ های پزشکی، تفریحات، حمل و نقل، تحصیلات و دیگر کالاها و خدمات است.

در واقع این سبد شامل خرده سبدهای دیگری مثل: خوراک، مسکن و پوشاک نیز هست که هر کدام با توجه به وزنی که دارند روی شاخص cpi تاثیر می‌گذارند و باعث می شود تا این شاخص همواره تغییر کند.

مطابق تصویر بالا هرچه کالا و خدماتی توسط مصرف کنندگان بیشتر استفاده شود، این کالا یا خدمت اهمیت بیشتری پیدا می‌ کند و در نتیجه میزان درصد آن (منظور وزن آن است) در شاخص cpi بیشتر خواهد بود.

معمولاً بیشترین اجزا و سهم متعلق به هزینه‌های مسکن، خوراکی‌ ها و آشامیدنی‌ ها، حمل و نقل و انرژی ‌ها است. این مساله بدین معنی است که هرچه قیمت موارد بالا افزایش یابد، شاخص تورمی cpi نیز بالاتر می ‌رود و با بالا رفتن تورم میزان خرید مردم کاهش می یابد. باید توجه داشته باشید که قیمت مصرف کننده یک نوع اخطار است که درآمدها باید چه مقدار افزایش پیدا کنند تا جوابگوی هزینه‌ های زندگی و سطح رفاه مصرف کنندگان باشد.

اهمیت شاخص cpi در ارزهای فارکس

اگر به جفت‌ ارزهای فارکس که بیش از همه مبادله می ‌شوند توجه کنید متوجه می شوید که ارزهای دلار آمریکا، یورو، پوند بریتانیا و ین ژاپن بیشترین مبادله را در سطح جهان دارند. به بیان دیگر این ارزها بیشترین مبادلات جهان را به خود اختصاص داده اند، البته بیشترین مبادلات فارکس بین جفت ‌ارز EURUSD یا همان یورو دلار است.

شاخص cpi در فارکس اهمیت زیادی دارد زیرا این شاخص تاثیر بسیار زیادی بر روی ارز پول یک کشور و اقتصاد آن کشور دارد، بدین ترتیب cpi آمریکا که به طور ماهانه و سالانه توسط اداره آمار کار آن کشور منتشر می‌ شود مستقیما روی ارزش دلار آمریکا اثر می ‌گذارد و موجب می شود تا دلار آمریکا به یکی از ارزشمندترین پول های جهان تبدیل شود.

البته باید بگوییم که از یک طرف این شاخص تاثیرات بنیادی وضعیت قیمت‌ ها و نرخ تورم را روی ارزش دلار آمریکا نشان می ‌دهد اما از طرف دیگر پس از منتشر شدن این شاخص، معامله‌ گران و فعالان بازار به آن واکنش می ‌دهند و از این رو خود cpi هم روی قیمت دلار آمریکا اثر می‌گذارد.

برای مثال اگر در کشور آمریکا میزان تورم افزایش یابد و در مقابل در اروپا میزان تورم کمتر از آمریکا باشد تورم آمریکا موجب می شود تا ارزش دلار کاهش یابد و همچنین ارزش یورو نیز افزایش یابد. البته این شاخص فقط یکی از عوامل موثر بر ارزش پول است و ممکن است تاثیر آن به واسطه دیگر عوامل شدیدتر و یا خفیف ‌تر شود؛ فرضاً ممکن است در عین حال سرعت رشد اقتصادی یا بازگشایی اقتصاد پس از دوران رکود در آمریکا بیشتر از اروپا باشد و این امر روی ارزش دلار آمریکا اثر مثبت بگذارد.

سرعت تاثیر اعلام خبر CPI و نتیجه آن 

البته گاهی این شاخص نرخ تورم و همچنین در برخی مواقع سرعت رشد و یا بازگشایی اقتصادی پس از دوران رکود را نشان می ‌دهد. در یک سناریوی فرضی بالاتر رفتن شاخص قیمت مصرف کننده در یک کشور می‌ تواند باعث شود که بخشی از صاحبان سهام در شرکت ‌های آن کشور نگران کاهش ارزش دارایی خود شوند زیرا ممکن از تمام دارایی های خود را از دست دهند. این ترس موجب می شود که آن ها تصمیم بگیرند که تمام سهام خود را بفروشند و سهام کشورهایی را بخرند که تورم کمتری دارند.

هنگامی که این افراد سهام خود را بفروشند آن کشور با زیان بسیار زیادی مواجه می شود، به بیان دیگر این امر می ‌تواند باعث کاهش ارزش سهام‌ ها در یک کشور شود اما همانطور که گفتیم در سناریویی دیگر ممکن است این افزایش cpi همراه با افزایش رشد و فعالیت‌ های اقتصادی باشد؛ در این صورت اغلب سهامداران به شکل بالا رفتار نخواهند کرد.

از سوی دیگر افزایش cpi یک کشور ممکن است باعث شود که عده ‌ای از صاحبان ارز آن کشور نگران کاهش ارزش پول خود شوند پس برای فرار از کاهش ارزش پول خود تصمیم گیرند تا پول نقد را به دارایی ‌هایی مانند فلزات (مثلا طلا و نقره) و یا سهام تبدیل کنند. این امر می ‌تواند باعث افزایش ارزش فلزاتی مانند طلا و برخی سهام ‌ها شود و در نتیجه ارزش فلزات ارزشمند در یک کشور بسیار افزایش یابد.

تاثیر CPI در ارزهای دیجیتال

افزایش قیمت می تواند برای ارزهای دیجیتال نیز رخ دهد و این افزایش قیمت مختص فلزات ارزشمند نیست. اگر این شاخص عده ‌ای را متقاعد کند که قرار است ارزش پولشان کمتر شود ممکن است تصمیم بگیرند با پول خود نوعی ارز دیجیتال بخرند که فکر می ‌کنند قرار است دچار کاهش ارزش نشود، مثلا در این شرایط افرادی که فکر کنند قرار است با افزایش cpi در آمریکا و اروپا ارزش دلار و یورو هر دو پایین بیاید ممکن است مقداری از دلار و یورو خود را بفروشند و بیت ‌کوین یا ارز دیجیتال دیگری بخرند. همواره تصمیم های آنی موجب می شود تا معامله گران با ضرر روبرو شوند زیرا با پیش بینی غلط می توانند تصمیمات اشتباهی را اتخاذ کنند.

رابطه cpi با دلار آمریکا

اگر به عنوان یک معامله گر در بازارهای مالی فارکس فعالیت می کنید و به عنوان تحلیلگر تکنیکال در فارکس حضور دارید این بخش را به خوبی به یاد بسپارید. در بازار فارکس، شاخص cpi یکی از مهم ترین و حیاتی ‌ترین شاخص‌ های اقتصادی است که توسط سرمایه گذاران و تریدرها از نزدیک دنبال می ‌شود؛ سرمایه گذاران همواره با دقت شاخص cpi را بررسی می کنند.

فدرال رزرو آمریکا دو اصل مهم و حیاتی را دارد که تمام روسای بانک مرکزی آمریکا برای به اجرا درآوردن آنها قسم یاد می‌ کنند و برای اجرای آن مصمم هستند. آنها اسم این هدف‌ ها را "اهداف یا دستورالعمل دوگانه" گذاشته‌ اند؛ حداکثر اشتغال و ثبات قیمت‌ ها آن ها برای این دو اصل که مهم ترین اصول اقتصاد یک کشور است دقت بسیار زیادی صرف می کنند.

کمیته بازار آزاد فدرال رزرو (FOMC) این اهداف دوگانه را در راستای سیاست ‌های پولی خود انجام می‌ دهد. در نتیجه تریدرها نیز هر دو گزارشات بیکاری و تورم را به دقت دنبال می ‌کنند تا بتوانند از تصمیمات آتی بانک مرکزی آمریکا آگاه باشند. نتیجه این گزارش‌ ها تاثیر مستقیمی روی ارزش دلار آمریکا می‌گذارد و موجب می شود ارزش دلار افزایش یا کاهش یابد.