رپد توکن چیست؟ چه مزایا و معایبی دارد؟

رپد توکن به نوعی از توکن گفته می شود که ارزش آن وابسته به ارز دیجیتال دیگری بوده و مشابه با ارزهای دیجیتال رپد بیت کوین(WBTC) و رپد اتریوم (WETH) امکان برقراری ارتباط مابین بلاک چین هایی همچون بیت کوین و اتریوم را در فضای دیفای فراهم می کند. در واقع ایده اصلی wrapped token زمانی ایجاد شد که معامله گران نمی توانستند از بیت کوین در شبکه اتریوم استفاده کنند و در سیستم دیفای سرمایه گذاری داشته باشند. دلیل اصلی این موضوع نیز بدین خاطر است که نمی توان ارزهای دیجیتال یک شبکه را به راحتی به شبکه ارز دیجیتال دیگری انتقال داد. بدین خاطر راهکاری به عنوان تبدیل ارز دیجیتال به wrapped token ایجاد شد که از طریق این راهکار می توان به راحتی معامله خود را انجام داد.

علت اصلی نام گذاری این ارز دیجیتال بدین نام، این است که دارایی اصلی معامله گر تحت عنوان یک پوشش یا یک صندوق دیجیتال نگهداری می شود. هیچ فردی اجازه دسترسی به این صندوق را نداشته و نمی تواند میزان دارایی های دیجیتال خود را در این صندوق ببیند. تنها افرادی می توانند داده های موجود در این صندوق را مشاهده کنند که می توانند در هر مرحله بر روی دارایی های موجود در این خزانه نظارت کامل داشته باشند. 

رپد توکن چیست؟

از آنجایی که ارزهای دیجیتالی همچون اتریوم، بیت کوین و ... از شبکه های بلاک چینی تشکیل شده اند که دارای ارزهای دیجیتال مخصوص به خود هستند، قابلیت نقل و انتقال مابین شبکه های بلاک چین مختلف وجود ندارد. بنابراین توکن ها با شبکه های غیر بومی ناسازگار هستند. اما راه حلی که برای رفع این مشکل پیشنهاد می شود، wrapped token است.

wrapped token این قابلیت را برای شبکه های بلاک چین فراهم می کند تا از طریق آن همکاری مابین بلاک چین های مختلف افزایش یابد. عملکردی که رپد توکن ارائه می دهد مشابه با Croos Chain است. در واقع wrapped token با ایجاد یک پل ارتباطی بین بلاک چین های مختلف این قابلیت را ایجاد می کند تا تعامل مابین بلاک چین ها بدون واسطه امکانپذیر باشد. 

برای اینکه با روند کار رپد توکن ها بهتر آشنا شوید می توانید با شناخت استیبل کوین ها شروع کنید. در واقع رپد توکن نوعی از استیبل کوین است که ارزش آن متعلق به ارز دیجیتال دیگری است که بر روی شبکه بلاک چین قرار دارد. استیبل کوین توسط ارزهای فیات همچون دلار، یورو و ... حمایت می شود. اما از آنجایی که ارزش wrapped token از دارایی گرفته می شود که بر روی شبکه بلاک چین دیگری قرار دارد. بنابراین ارزش ارزهای دیجیتال که بر روی شبکه مقصد ایجاد می شود معادل ارزشی است که کوین در شبکه مبدا داشت. 

به عنوان مثال برای وارد کردن بیت کوین به شبکه اتریوم باید wrapped token ایجاد کنید یا در اصطلاح معامله گران، آن را توکنیزه کنید. در واقع در طی فرآیند توکنیزه کردن، بیت کوین تبدیل به توکنی می شود که در واقع بیت کوین نبوده و به عنوان نماینده ای از بیت کوین شناخته می شود. ارزش این توکن با توجه به قیمت بیت کوین معادل سازی می شود. البته این امکان وجود دارد که هر زمان مایل باشید می توانید توکن ها را به همان ارز دیجیتال اولیه تبدیل کنید. به فرآیند تبدیل wrapped token به ارز دیجیتال اولیه در اصطلاح Unwrapped گفته می شود. 

بررسی عملکرد wrapped token در بلاکچین های مختلف

کاربر برای ایجاد یک wrapped token باید یک ارز دیجیتال را در قرارداد هوشمند قفل کند و از این طریق یک توکن با ارزش معادل ارز دیجیتال اصلی ساخته می شود. در صورتی که کاربر درخواست پس گرفتن ارز دیجیتال قفل شده را کند، کافیست یک درخواست برای سوزاندن wrapped token ارسال کند. اگر بخواهیم یک wrapped token از نوع توکنیزه شده را مثال بزنیم، WBTC است. WBTC ورژن توکنیزه شده بیت کوین بر روی شبکه اتریوم است. این نوع توکن مبتنی بر استاندارد ERC-20 بوده که ارزشی معادل بیت کوین دارد و این امکان را به کاربر می دهد تا از بیت کوین بر روی شبکه اتریوم استفاده کنید. 

این نکته را در نظر داشته باشید که wrapped token ها نیاز به داشتن یک متصدی هستند، این متصدی می تواند سازمان خودمختار غیرمتمرکز، کیف پول چند امضایی و یا قراردادهای هوشمند باشد. 

اما اینکه یک wrapped token در بلاک چین های مختلف چگونه کار می کند؟ به عنوان مثال اگر شما نیاز به رپد ریپل داشته باشید، باید در ابتدا مقداری ریپل برای متصدی ارسال کرده تا قفل شود. بعد از این مرحله بر اساس میزان رپد ریپلی که ارسال کردید، رپد ریپل را بر روی شبکه بایننس اسمارت چین ایجاد می شود. در صورتی که کاربر بنا به هر دلیلی از درخواست تولید رپد ریپل منصرف شود، کافیست درخواست توکن سوزی را برای متصدی ارسال کند. 

 Token Wrapped و بایننس اسمارت چین

رپد توکن های مختلفی همچون اتریوم، بیت کوین و یا ریپل را می توان در بستر بایننس اسمارت چین تولید کرد. در واقع Binance Bridge این قابلیت را ایجاد می کند که تمامی دارایی های ارز دیجیتال خود را در اسمارت چین بایننس به شکل wrapped token مبتنی بر استاندارد BEP20 ایجاد کنید. با انتقال دارایی های خود به اسمارت چین بایننس می توانید آن ها را معامله کرده و یا اینکه در برنامه های مختلف موجود بر بستر این شبکه استفاده کنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید انجام هر گونه عملیات بر روی این بستر نیاز به پرداخت کارمزد دارد. اما کارمزدی که در این شبکه پرداخت می کنید از بلاک چین های دیگر کمتر است. 

wrapped token و عرضه اولیه کوین ICO

عرضه اولیه کوین راهکاری نوین برای جمع آوری سرمایه است که در آن هیچ فردی در آینده شرکت سهیم نیست. این روش مزایایی نسبت به روش های قدیمی خود دارد که در آن برای کسب سرمایه از عرضه اولیه سهام استفاده می کردند. اما در حال حاضر یکی از مولفه های جدید که می توان ارائه کرد توکن ICO است. البته در این میان بیشتر کاربران آلت کوین یا کوین های جایگزین و یا توکن های کریپتو را به جای یکدیگر به کار می برند، در صورتی که هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت هستند. به گونه ای که راس مجموعه کریپتوکارنسی بوده و هر یک از آلت کوین ها و یا توکن ها در دسته بندی زیرمجموعه کریپتوکارنسی قرار دارند. در حال حاضر معروف ترین زیر مجموعه کریپتوکارنسی، بیت کوین است. هر ارز دیجیتالی که بعد از بیت کوین وارد بازار ارز دیجیتال شده است، جزو گروه کوین های جایگزین قرار می گیرد.

هدف از ارائه آلت کوین های بیشتر در بازار ارز دیجیتال، برطرف کردن مشکلات ناشی از ارز دیجیتال بیت کوین است. البته ناگفته نماند که تعدادی از این آلت کوین های مشهور، کپی مستقیم ارز دیجیتال بیت کوین هستند. از جمله این ارزهای دیجیتال می توان به لایت کوین و دوج کوین اشاره کرد. 

مزایای wrapped token چیست؟

بر خلاف اینکه بسیاری از بلاک چین ها استاندارد ارزهای دیجیتال خود را دارا هستند، نمی توان به صورت مستقیم از این استانداردها در زنجیره های مختلف استفاده کرد اما wrapped token این قابلیت را به توکن های غیر بومی می دهد تا بر روی یک شبکه دیگر فعالیت داشته باشند.

از دیگر مزایای wrapped token می توان به افزایش نقدینگی و بهره وری سرمایه برای صرافی های غیرمتمرکز و متمرکز اشاره کرد. از طریق این قابلیت می توان دارایی های بلااستفاده را بر روی زنجیره های دیگر استفاده کرد و موجب افزایش یکپارچگی بازار شد. 

به غیر از قابلیت همکاری بین بلاک چین های مختلف، wrapped token یک سیستم مالی ارائه می دهد که سرمایه در آن بازدهی بیشتری دارد. به علاوه این امکان را فراهم می کند که پلتفرم های مختلف، امکان شراکت در نقدینگی را داشته باشند. در واقع رپد توکن این قابلیت را ایجاد می کند که هودلر دارایی های ناسازگار با برنامه های غیرمتمرکز، بتواند در این پروژه ها سرمایه گذاری کند. 

از دیگر مزیت های wrapped token، کاهش زمان و کارمزد تراکنش است. ارز دیجیتال بیت کوین به خاطر کاربردی که دارد بسیار فوق العاده بوده، اما طولانی بودن فرآیند تراکنش و هزینه کارمزد آن می تواند مشکل ساز باشد، اما رپد توکن این مشکل را حل کرده است. 

از دیگر مزیت های رپد توکن این است که می توان از طریق آن به دیگر محصولات دیفای نیز دسترسی داشت، بدون آنکه کارمزدی پرداخت کنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که عملکرد wrapped token نسبت به ارز دیجیتال بیت کوین بیشتر است و دلیل آن هم بدین خاطر است که در بلاکچین های اتریوم فرصت های سودآوری بیشتری خواهید داشت. 

معایب wrapped token چیست؟

رپد توکن‌ها نیز مانند هر ارز دیجیتال دیگری در معرض حملات سایبری قرار دارند که بر روی پلتفرم‌های دیفای هستند. از این رو پیش از شروع هر اقدامی باید دقت لازم را داشته باشید.  به گفته برخی ها رپد توکن‌ها باعث تضعیف تمرکز زدایی می شوند. این همان اصلی است که تشکیل دهنده اساس بلاک چین و ارز دیجیتال می باشد. از آن جایی که کاربران باید با یک واسطه‌ برای رپد کردن توکن‌ها ارتباط داشته باشند، نشان دهنده این است که این روند همچنان وابسته به مؤسسات انتخاب شده می باشد. حتی ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) خالق اتریوم نیز در این مورد نگرانی‌هایی را ابراز کرده است.

اگرچه رپد توکن‌ها بر روی بلاک‌چین‌های مختلف، کریپتوکارنسی‌های مختلف را پیوند می‌دهند، اما ممکن است برخی از کاربران آشنایی چندانی با فرآیند رپد نداشته باشند. در حالی که توکن‌های رپد شده، نویده دهنده کاهش هزینه‌های تراکنش هستند، اما این فرآیند همچنان پرهزینه است، زیرا کاربر باید برای رپد کردن و بالعکس آن، سه هزینه متفاوت را بپردازند.

نکته مهم بعدی این است که رپد توکن‌ها، صرفاً نمایشی از یک ارز دیجیتال دیگر هستند و نمی توان آن ها را به عنوان ارزهای رمزنگاری‌ شده اصیل در نظر گرفت. بنابراین در نسخه های رپد شده، برخی از عملکردهای اساسی یک ارز دیجیتال اصلی قابل اجرا نمی باشند. برای مثال نسخه رپد شده اتریوم، نمی‌تواند برای پرداخت هزینه گس در بلاک چین اتریوم استفاده شود، با وجود اینکه توکن بومی اتریوم است.

علت سرمایه گذاری بر روی wrapped token چیست؟ 

از آنجایی که نیاز به استفاده از ارز های دیجیتال بر روی شبکه های بلاک چین دیگر، بسیار مهم و ضروی است، پس استفاده از رپد توکن هایی از جمله رپد توکن بیت کوین در بلند مدت می تواند سودآور باشد.  از دیگر دلایلی که می توان برای چرایی سرمایه گذاری رپد توکن بیان کرد این است رپد توکن ها مشابه با ارزهای دیجیتال اصلی هستند و برای خرید این ارزهای دیجیتال باید قیمت ارز دیجیتال اصلی را پرداخت کرد. پس اگر قیمت رپد توکن ها افزایش یابد، ارزش توکن اصلی نیز افزایش می یابد. 

از آنجایی که wrapped token با شبکه اتریوم سازگار هستند، به کاربر این امکان را می دهد تا دسترسی بیشتری به اپلیکیشن های غیرمتمرکز و دیگر بازی ها را داشته باشید. 

با سرمایه گذاری بر روی رپد توکن ها، مقیاس پذیری افزایش می یابد و این حالت در ارز دیجیتال بیت کوین بیشتر اتفاق می افتد و بدین دلیل است که انعطاف پذیری و مقیاس پذیری wrapped token بر روی اتریوم بیشتر بوده و تراکنش های راحت تری انجام می شود. 

انواع wrapped token

توکن‌های رپد برداشت نقدی (Cash-settled): توکن‌هایی که نمی توانند به دارایی پایه خود تبدیل شوند، به رپد توکن های برداشت نقدی معروف هستند.

توکن‌های رپد برداشت غیرنقدی (Redeemable): این توکن‌ها این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهند که بتوانند اقدام به مبادله و معاوضه wrapped token با دارایی اصلی کنند.

NFTهای رپد: همه توکن‌های NFT تابع استاندارد یکسانی نمی باشند. توکن های NFT هر کدام API یا رابط برنامه ‌نویسی مستقلی را برای خود تعریف می‌کند که برای ساخت و ارسال توکن و نمایش متاداده‌ها از آن استفاده می‌شود. استاندارد ERC-721 رایج‌ترین استاندارد برای NFT است که توسط بازی معروف کریپتوکیتیز (CryptoKitties)  برای اولین ‌بار مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن به‌ قالبی برای پروژه‌های بعدی تبدیل شد. NFTهای رپد به کاربران امکان تعامل NFTها با یکدیگر یا وثیقه‌گذاری در پلتفرم‌های دیگر را می‌دهند. 

رپد بیت کوین؛ معروف‌ترین نمونه توکن‌های رپد

اولین پروتکل رپد بیت کوین از ژانویه ‌۲۰۱۹ فعالیت خود را آغاز کرد. این پروتکل با این هدف ترکیب قابلیت و نقدینگی بیت کوین با انعطاف ‌پذیری توکن‌های ERC-20 و استفاده از آن در شبکه اتریوم ایجاد شد. اگر چه نمی توان بیت کوین را در تراکنش‌های دیفای استفاده کرد، اما رپد بیت کوین می‌تواند ضمن این که جایگزین دارایی اصلی شود، کاربردهایی در اکوسیستم دیفای یا هر اپلیکیشن غیرمتمرکز دیگری در شبکه اتریوم داشته باشد.

وجود چنین توکنی با توجه به رشد دیفای که میلیاردها دلار پول را وارد حوزه آپشن، وام‌دهی و مشتقات کرده است، ضروری بود. در دیفای تقاضا برای استفاده از بیت کوین آن قدر زیاد بود که این کار عملاً الزامی به نظر می‌رسید. در دنیای ارزهای دیجیتال، رپد بیت کوین پدیده بسیار مهمی است. قیمت این توکن برابر با قیمت بیت کوین اصلی است، اما از نظر جنبه کاربردی، برجسته‌تر از بیت کوین است و باعث افزایش به‌کارگیری بیت کوین برای امور دیگری مثل دیفای می شود.

نتیجه گیری:

با توجه به مطالبی که در این مقاله عنوان شد متوجه شدید که wrapped token، قابلیت همکاری بین ارزهای دیجیتال و اکوسیستم دیفای را افزایش می دهد. به علاوه رپد توکن ها راهی مناسب برای سرمایه گذاری و افزایش بهره وری سرمایه به شیوه ای موثر امکان پذیر می کند. قابلیت بسیار مهم رپد توکن، افزایش تعامل بین بلاک چین ها بدون نیاز به واسطه است.