محصولات فلزی در جهان امروز، جایگاهی ویژه در میان مصرف کنندگان و صنایع مختلف دارد و کاربرد فلز از قوطی های کنسرو تا صنایع سنگین مرتبط با تجهیزات پتروشیمی و نیروگاهی را در بر گرفته است. کارخانه های متعددی در حوزه تولید محصولات فلزی در ایران به وجود آمده اند و با توجه به کاربرد و تقاضای بسیار زیادی که برای محصولات این شرکت ها وجود دارد، چشم انداز روشنی را می توان برای این صنعت متصور شد؛ بنابراین به دلیل اهمیت این محصولات، در این مقاله به بررسی گروه ساخت محصولات فلزی در بازار سرمایه می پردازیم.
تاریخچه گروه ساخت محصولات فلزی
پایه گذاری بسیاری از صنایع در ایران، به دهه های سی و چهل شمسی باز می گردد و با توجه به سرمایه گذاری های دولتی و یا بخش خصوصی که در این سال ها در صنایع مختلف انجام شد، شرکت های متعددی در حوزه تولید محصولات مختلف به وجود آمده اند؛ ساخت محصولات فلزی نیز از این موضوع مستثنی نبود و اولین فعالیت های انجام شده در این حوزه را می توان به دهه سی شمسی مرتبط کرد.
تشکیل گروه ساخت محصولات فلزی
با تاسیس بورس اوراق بهادار تهران در سال 1346، شرکت های متعددی در این بازار پذیرفته شدند و گروه های مختلفی را به وجود آوردند. یکی از این گروه ها ساخت محصولاتی فلزی است که در حال حاضر به عنوان یک گروه کوچک در بازار سرمایه فعالیت می کند.
خدمات شرکت های فعال در گروه ساخت محصولات فلزی
حوزه فعالیت شرکت های این گروه گسترده است و بسیاری از محصولات فلزی کوچک و بزرگ مورد نیاز مصرف کنندگان و صنایع در آن تولید می شود؛ به طور کلی خدمات شرکت های فعال در این گروه عبارت اند از:
- ارائه خدمات در زمینه پیمانکاری عمومی و مدیریت در قالب مهندسی، بازرگانی و فعالیت اجرایی ساختمان، طراحی، ساخت، نصب و راه اندازی وخدمات پس از فروش و بهره برداری از پروژه های حوزه انرژی اعم از نیروگاهی، نفت، گاز، پتروشیمی، احداث کارخانجات سیمان، قند، فولاد و...
- تأسیـس کارخانجات ماشین سازی و بهره برداری از آن، احداث واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی، طراحی و ساخت تجهیزات مرتبط، طراحی، ساخت، تولید، فروش، صادرات، مونتاژ، نصب و راه اندازی انواع ماشین آلات و تجهیزات و سایر فرآورده های صنعتی
- طراحی و تولید انواع غلتک نورد و کلیه قطعات سنگین صنعتی از جنس چدن های آلیاژی، مشاوره در امور ریخته گری، ارائه خدمات آزمایشگاهی و...
- تولید تیغ بهداشتی صورت تراشی
- تولید انواع تیوب آلومینیوم و لمینیت و محصولات پلاستیکی
- تولید درب قوطی کلید دار
- تولید انواع قوطی فلزی
- تولید الکترود جوشکاری
شرکت های پذیرفته شده در گروه ساخت محصولات فلزی
درحال حاضر در این گروه، 15 شرکت مرتبط با ساخت محصولات فلزی پذیرفته شده اند؛ این شرکت ها عبارت اند از:
- صنايع آذرآب (فاذر)- بازار دوم بورس
- ماشين سازی اراک (فاراک)- بازار دوم بورس
- توليدی چدن سازان (چدن)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
- لاميران (فلامی)- بازار دوم بورس
- جام دارو (فجام)- بازار دوم بورس
- صنعتی آما (فاما)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
- بسته بندی ايران (فبيرا)- بازار پايه زرد فرابورس
- گسترش قطعه سازی كمند (فكمند)- بازار پايه زرد فرابورس
- صنايع بسته بندی مشهد (فبستم)- بازار پايه زرد فرابورس
- گسترش صنايع انرژی آذرآب (فنرژی)- بازار پايه نارنجی فرابورس
- جوش و اكسيژن ايران (فجوش)- بازار پايه زرد فرابورس
- كيا الكترود شرق (كيا) – شرکت های کوچک و متوسط فرابورس
- سوليران (فسلير)- بازار پايه قرمز فرابورس
- ماشين سازی پارس (ماشين پارس)- بازار سوم فرابورس
- ماشين سازی تبريز (تبريز)- بازار سوم فرابورس
قدیمی ترین شرکت فعال در گروه ساخت محصولات فلزی
شرکت «صنعتی آما» در حال حاضر به عنوان قدیمی ترین شرکت تاسیس شده در گروه ساخت محصولات فلزی فعالیت می کند. این شرکت با هدف تولید الکترود جوشکاری در سال 1338 تاسیس شد و تولید انبوه این محصول با ظرفیت سالیانه 440 تن در سال 1340 به وسیله ماشین آلات ساخت شرکت آغاز گردید.
خدمات و محصولات شرکت صنعتی آما
حوزه فعالیت این شرکت، تولید محصولات مرتبط با صنعت جوشکاری است و به طور کلی محصولات تولید شده در آن شامل موارد زیر می باشد:
- الکترودهای روکش دار
- پودرهای جوشکاری زیر پودری
- سیم جوش های مخصوص جوشکاری زیر پودری
- سیم جوش های میگ- مگ برای جوشکاری با گاز محافظ
- سیم جوش های تیگ برای جوشکاری با گاز محافظ
- سیم جوش های توپودری برای جوشکاری با گاز محافظ
سهام شرکت صنعتی آما
این شرکت در سال 1380 در بازار سرمایه پذیرفته شد و هم اکنون معاملات آن با نماد «فاما» در بازار اول (تابلوی فرعی) بورس اوراق بهادار تهران انجام می شود. شرکت سرمایه گذاری ملی ایران (ونیکی) با در اختیار داشتن 17 درصد سهام شرکت صنعتی آما، خود را به عنوان بزرگترین سهامدار آن معرفی کرده است.
بزرگترین شرکت فعال در گروه ساخت محصولات فلزی
شرکت ماشین سازی اراک با ارزش بازار بالغ بر 3 هزار میلیارد تومان به عنوان بزرگترین شرکت فعال در این گروه شناخته می شود. این شرکت در سال 1346 تاسیس شد و در سال 1350 به عنوان اولین صنعت سنگین کشور به بهره برداری رسید.
خدمات شرکت ماشین سازی اراک
شرکت ماشین سازی اراک، خدمات متنوعی را ارائه می کند و به طور کلی فعالیت های آن در 6 زمینه خلاصه می شود:
- صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی
- صنایع معدنی و فولاد
- تاسیسات حرارتی و دیگ های بخار
- ریخته گری آلیاژی و آهنگری
- نیروگاه ها و انرژی های تجدید پذیر
- پل، سازه های فلزی و تاسیسات بندری
اما به شکل جزیی تر خدمات و محصولات این شرکت شامل موارد زیر می باشد:
پیمان کاری عمومی و انجام پروژه های EPC، طراحی، تامین مواد، ساخت، نصب و راه اندازی انواع مخازن ذخیره، کروی، مخازن تحت فشار سیار و ثابت، برج های تقطیر، مبدل های حرارتی، ایر کولرها، رآ کتورها، هیترهای غیرمستقیم گاز، ایستگاه های گاز، واحدهای سیار فرآورش نفت خام، شیرآلات تحت فشار و تجهیزات سرچاهی، دکل های حفاری، انواع پمپ های پروسسی برای صنایع نفت و گاز، جرثقیل و تجهیزات هیدرومکانیکال سدها، دیگ های بخار فایر تیوب، واتر تیوب و سیکل ترکیبی، دیگ های آبگرم، پل و سازه های فلزی سنگین، تجهیزات کارخانه سیمان و فولاد، انواع فولادهای آلیاژی، فلنج های تحت فشار، رینگ های صنعتی و بوش، محور و چرخ قطار، انواع گلوله های فولادی، ماشین کاری سنگین، کوره های صنعتی، ماشین آلات و تجهیزات کارخانه ای، نیروگاه های بادی، تجهیزات و ماشین آلات معدنی و بندری، دستگاه های زباله سوز، بازسازی، نوسازی و تعمیرات اساسی صنایع و...
شرکت های تابعه ماشین سازی اراک
با گسترش فعالیت های ماشین سازی اراک، این شرکت با بنگاه های اقتصادی و شرکت های گوناگونی همکاری می کند. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گروه تولیدی ساخت تجهیزات
- گروه تولیدی متالورژی
- گروه تولیدی دیگ های بخار
- گروه تولیدی پل و سازه های فلزی
- گروه تولیدی ماشین و مونتاژ
- شرکت مهندسی و ساختمان ماشین سازی اراک
- شرکت پایساز
- شرکت کنسرسیوم نفت و گاز آکام
- شرکت وست سان ترید (آلمان)
سهام شرکت ماشین سازی اراک
شرکت ماشین سازی اراک در سال 1380 در بازار سرمایه پذیرفته شد و در حال حاضر معاملات آن با نماد «فاراک» در بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران انجام می شود. شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان با در اختیار داشتن بیش از 35 درصد سهام ماشین سازی اراک، به عنوان بزرگترین سهامدار آن شناخته می شود.
عوامل موثر بر سودآوری شرکت های فعال در گروه ساخت محصولات فلزی
با توجه به تنوع محصولات و خدمات ارائه شده توسط شرکت های فعال در این گروه، نوع سودآوری و عوامل تاثیر گذار بر روند سودسازی هر کدام از شرکت ها با یکدیگر متفاوت است؛ اما به طور کلی می توان چند عامل تاثیرگذار بر سودآوری آن ها را نام برد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
پروژه های پیمانکاری
برخی از شرکت های فعال در گروه ساخت محصولات فلزی مانند: شرکت ماشین سازی اراک، صنایع آذر آب (فاذر) و...اصلی ترین فعالیتی که انجام می دهند، مربوط به پروژه هایی است که با واحدهای پتروشیمی، نیروگاه ها و...منعقد می کنند و با توجه به نوع و تعداد این پروژه ها، سودآوری شرکت ها نیز تغییر می کند و به همین دلیل تحلیل این شرکت ها دشوار است و پروژه های آن ها بایستی با جزییات کامل مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین برای خرید سهام شرکت هایی که در این گروه به شکل پیمانکاری فعالیت می کنند، بهتر است پروژه های در دست اجرا آن ها را بررسی کنید.
نرخ فروش محصولات
برخی دیگر از شرکت های گروه ساخت محصولات فلزی که در حوزه هایی همچون: ساخت غلتک، تولید قوطی فلزی، تیغ ریش تراشی و...هستند، قیمت محصولات آن ها متناسب با بازارهای جهانی نیست و توسط نهادهای داخلی قیمت گذاری می شود و با تورم های به وجود آمده در سالیان اخیر، این شرکت ها هر چند وقت یکبار افزایش نرخ می گیرند.
نرخ دلار
گروه ساخت محصولات فلزی به عنوان یکی از صنایع ریالی بازار سرمایه شناخته می شود و نرخ گذاری محصولات آن ها متناسب با قیمت های جهانی نیست و از دلار تاثیر نمی پذیرد. بنابراین اکثر شرکت های فعال در این گروه با افزایش قیمت دلار، در تامین مواد اولیه دچار مشکل می شوند و در بلند مدت نیز امکان دارد در صورت های مالی آن ها زیان شناسایی شود. البته لازم به ذکر است که برخی از شرکت های این گروه، محصولات صادراتی دارند و همین موضوع موجب تاثیر پذیری آن ها از نرخ دلار می شود.
نقدینگی و سرمایه در گردش
شرکت های پیمانکاری این گروه، اکثرا قراردادهایی را با هلدینگ ها، بنگاه های اقتصادی بزرگ و...برای ساخت محصولات مختلف منعقد می کنند و با توجه به اینکه ممکن است در پرداخت دستمزد شرکت های پیمانکاری از سوی مشتریان تاخیر به وجود بیاید، این شرکت ها در بسیاری از مواقع با کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه هستند و همین موضوع باعث اختلال در روند فعالیت آن ها می شود.
جمع بندی
گروه ساخت محصولات فلزی با میزبانی از چند شرکت محدود، به عنوان یکی از کوچکترین گروه های بازار سرمایه شناخته می شود و با توجه به تنوع خدمات و محصولات ارائه شده توسط شرکت های این گروه، روند سودآوری آن ها با یکدیگر متفاوت است و سرمایه گذاران باید عوامل موثر بر سود این شرکت ها را در نظر بگیرند.
نظر بدهید