ابزارهای مالی مشتقه، مبتنی بر یک دارایی پایه هستند. به این معنی که ارزششان، از ارزش دارایی دیگری، گرفته شده است. اختیار معامله نیز یکی از ابزارهای مشتقه میباشد. در اختیار معامله قراردادی نوشته میشود که به موجب آن، طرف اول معامله یا خریدار با پرداخت بهای مشخصی، این اختیار را به دست میآورد که در صورت تمایل، کالای مشخصی را با قیمت تعیین شده و در تاریخی مشخص از طرف دوم یا فروشنده خریداری نماید.
در حقیقت، خریدار حق خرید با فروش یک دارایی را با قیمتی مشخص، خریداری میکند و در صورت درخواست خریدار، فروشنده نیز ملزم به انجام قرار داد است. در اختیار معامله، خریدار به فروشنده، مبلغی به ازای حق شرط پرداخت میکند که همان بهای اختیار معامله میباشد. در مقابل نیز به خریدار، حق فروش دارایی مشخص شده با قیمت از پیش تعیین شده، داده میشود.
توافق برای معامله
در اختیار معامله، بر اساس قرارداد، خریدار و فروشنده نسبت به انجام معاملهای در آینده توافق میکنند. در این معامله خریدار یا دارنده قرارداد در انجام کار مختار است. یعنی میتواند در صورت تمایل حق خود را اعمال نماید. به بیان دیگر در انجام معامله، هیچ گونه تعهدی ندارد. البته، توجه داشته باشید در صورتی که وی از انجام معامله صرف نظر کند، بهایی که بابت حق شرط پرداخته است، از دست خواهد داد. ولی در صورت تمایل خریدار به انجام معامله، فروشنده ملزم به اجرای قرارداد میباشد. جهت افزایش اطلاعات میتوانید به فایل آموزشی مربوط به قرارداد اختیار معامله که در بورس کالای ایران منتشر شده است، مراجعه نمایید.
انواع قرارداد معامله
از نظر نوع قرارداد، اوراق به دو نوع کلی اختیار خرید و اختیار فروش و از نظر نحوه اجرا نیز به سه نوع کلی اروپایی، آمریکایی و برمودایی تقسیم بندی میشوند. در اختیار معامله اروپایی، معامله تنها در تاریخ سررسید اجرایی میشود ولی در اختیار معامله آمریکایی، معامله تا زمان سررسید قابلیت اجرایی دارد. در اختیار معاملاتی برمودایی، معامله در تاریخهایی مشخص که قبل و یا بعد از سررسید میباشند، اجرایی میشود.
اختیار خرید
در این نوع اختیار، به خریدار این حق داده میشود تا او در زمان معلومی، به ازای مبلغی مشخص، مقدار معینی از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند.
اختیار فروش
در این نوع اختیار، به خریدار این حق داده میشود تا او در زمان معلومی، به ازای مبلغی مشخص، مقدار معینی از یک دارایی را به فروشنده بفروشد.
انواع قراردادهای اختیار معامله
قراردادهای اختیار معامله سهام
- قراردادهای اختیار معامله بر روی شاخص سهام
- قراردادهای اختیار معامله بر روی اوراق قرضه
- قراردادهای اختیار معامله بر روی نرخ بهره
- قراردادهای اختیار معامله ارزی
- قراردادهای اختیار معامله کالایی
- اختیار معامله بر روی قراردادهای آتی
- قراردادهای اختیار معامله بر روی برق، آب و هوا، آلودگی هوا و موارد مشابه
مزایای قراردادهای اختیار معامله
مزایای قراردادهای اختیار معامله را در زیر مشاهده می کنید.
اهرم مالی (فرصت انجام معامله با نقدینگی کم)
با انجام قرارداد اختیار معامله، به سرمایه گذاران فرصتی داده میشود تا بتوانند به مدیریت یک وضعیت با نقدینگی کمتری بپردازند. در اختیار معامله، سود(خریدار) و زیان(فروشنده) معاملاتی در یک مقطع زمانی، نسبت به بهایی که توسط خریدار به فروشنده پرداخت شده است، چند برابر میشود.
تطبیق پذیری و تنظیم
با انجام قرارداد اختیار معامله، قادر هستید تا به تطبیق و یا تنظیم موقعیتتان نسبت به شرایطی که احتمال دارد در بازار اتفاق بیفتد، هستید. در زمان افت بازار بورس، از اختیار معامله استفاده کنید تا ضرر افت سهام را کم کنید و یا میتوانید از آن برای پیشبینی استفاده نمایید. در حقیقت، قرارداد اختیار معامله نوعی استراتژی در سرمایه گذاری محسوب میشود.
کاهش ریسک سرمایه گذاری
قراردادهای اختیار معامله، ابزاری برای پوشش ریسک هستند. این ابزار به سرمایه گذار این اجازه را میدهد تا در برابر نوسانات قیمتی، ریسک را پوشش دهند. بنابراین به جای خرید دارایی پایه با خرید قرارداد اختیار معامله، ریسک سرمایه گذاری کم میشود. تنها زیان نیز به بهای خرید اختیار معامله محدود میشود. بنابراین، برای پوشش ریسک دارایی در برابر نوسانات نامطلوب بازار میتوانید از اختیار فروش استفاده کنید.
تحصیل درآمد
با فروش قرارداد اختیار معامله سهام، درآمد تنها به سود تقسیمی و بالارفتن ارزش سهم، محدود نمیشود. بلکه، سرمایه گذار و یا سهامی میتوانند با فروش اختیار معامله سهام، درآمد کسب کنند.
منتفع شدن سود از بابت نوسان قیمت
سرمایه گذار بدون در اختیار داشتن سهام پایه و با استفاده از اختیار معامله میتواند از نوسان قیمتش، منفعت کسب کند.
برخورداری از مزیت زمان
معامله قراردادهای اختیار معامله این فرصت را در اختیار سرمایه گذار قرار میدهد تا تنها با پرداخت درصدی از سهام، خرید و یا فروش خود را به طور نقدی به جریان بیاندازد. او میتواند در زمان باقی مانده تا سررسید، تصمیم مناسبی اتخاذ کند.
متنوع سازی سبد سرمایه گذاری
داشتن یک دارایی مشتقه از نوع اختیار معامله در سبد سرمایه گذاری، پرتفوی سرمایه گذاری را متنوع میسازد.